Ağustos 2021 Emtia Fiyat İndeksi

Değerli Meslektaşlarımız,

Boğaziçi Üniversitesi ve TÜSMOD ortaklığı hazırlanan “Satınalma ve Tedarik Zinciri Yöneticisi” geliştirme ve yetiştirme amaçlı ülkemizdeki ilk ve tek uluslararası mesleki sertifika programı, 2021 Güz dönemi 26 Eylül’de başlayacak. Programa katılan meslektaşlarımızın kariyerlerini şekillendiren program hibrid olarak yapılacak. “Satınalma ve Tedarik Dijital Dönüşüm Yönetimi”nin de yer alacağı programda, meslektaşlarımızın dijital dönüşüme hazır olmaları hedefleniyor. Günümüzde şirketler, eskiden kalan manuel ve anlık iş yapma modellerini, yapay zeka ile otomize ve sürekli iş yapma modlellerine dönüştürmek zorundalar. Şirket faaliyetlerinin yürütülmesi noktasında can alıcı bir konumda bulunan Satınlma ve Tedarik Zinciri birimleri, dijital dönüşümün de öncüsü konumunda yer almaktadır. Bu sebeple, meslektaşlarımızı; bulut tabanlı satınalma yazılımlar, robotik proses otomasyonları, büyük veri anatiği, yapay zeka destekli teknolojiler konusunda geliştirmek yine önceliğimiz olacak.

Ağustos ayında meslektaşlarımızı ilgilendiren gelişmelere bakacak olursak : Dünya haberine göre; Küresel ekonomik toparlanma ve yenilenebilir enerji yatırımlarındaki artışla birlikte son 1 yılda metal fiyatlarındaki hızlı bir artış yaşandı. Londra Metal Borsası Endeksi son bir yılda yüzde 45, yılbaşından bu yana ise yüzde 25 yükseldi. Yılın ikinci yarısında bazı metallerin fiyatlarının güçlenmeye devam etmesi beklenirken, en iyi performansı kalay ve alüminyumun göstereceği tahmin ediliyor. LME’de metal fiyatları, pandemide dibe vuran talebin toparlanmaya başlaması, parasal gevşeme, spekülatif alımlar, en büyük tüketici Çin’de maliyetlerin artması gibi faktörlerle 2021'de son yılların en yüksek seviyesine çıktı. Son haftalarda ise merkez bankalarının politikalarını sıkılaştırmayı gündemlerine alması ve talepteki toparlanmanın yavaşlaması ile ralli sakinleşti. Özellikle ABD Merkez Bankası’nın (Fed) varlık alımlarını azaltmaya başlama olasılığı emtia fiyatlarını baskılamaya devam edebilir. Ancak uzmanlara göre talep ve arz dengesinin talepten yana değiştiği bazı temel metaller yükselişini sürdürecek. Paslanmaz çelik tüketimindeki artış ve elektrikli araç bataryalarından gelen talebe paralel olarak nikel fiyatlarının ağustos-aralık aylarında ton başına ortalama 18.000 dolara yükselmesi bekleniyor. Nikel fiyatları yılbaşından bu yana %16 artarak 19 bin doların üzerinde seyrediyor. Xia, pil sektöründen gelen küresel nikel talebinin 2021-2025 döneminde yıllık bileşik büyüme oranının %31 olmasının beklendiğini söylüyor. Ortalama kurşun fiyatlarının da ortalama 2.121 dolar/tondan 2.190 dolara yükseleceği tahmin ediliyor. Kurşun fiyatları Avrupa’nın en büyük dökümhanelerinden Berzelius Metall’in Almanya’daki Stolberg tesisinde üretimin seller nedeniyle darbe alması ve haftalarca normale dönemeyeceğini duyurması sonrasında ton başına 2.350 doları aşarak 3 yılın en yüksek seviyesini gördü. Fiyatlarda son 1 yılda %17 ve yılbaşından bu yana %16 yükseliş kaydedildi. Konstrante kurşun piyasasında yaşanan sıkışıklık fiyatları yukarı yönlü destekliyor fakat Çin’in yüksek stoklarının, ABD ve Avrupa’ya ihracat artmadığı sürece, ralliyi sınırlandıracağı belirtiliyor. Bakırda ortalama fiyatın ise yılın geri kalanında mevcut seviyelerin altına inebileceği uyarısı yapan analist, arzın kademeli olarak artmasının fiyatlara ivme kaybettirebileceğini ifade ediyor. Bakır fiyatları 2021 başından itibaren yüzde 23 arttı ve ton başına 9.500-9.600 civarından işlem görüyor. ABD imalat faaliyetleri temmuzda 6 ayın en düşük seviyesine geriledi ve Çin'in fabrika faaliyetlerindeki büyümesi 15 ayın en düşük seviyesine indi. Yine de, Şili'deki en büyük bakır üreticisindeki maden işçilerinin greve gidiyor olmasının yarattığı arz kaygısı fiyatları desteklemeye devam ediyor. Dünyanın en büyük bakır madeni Escondida’nın durumu fiyatlarda etkili olmaya devam edecek. Öte taraftan ABD’nin yollara, köprülere, limanlara, yüksek hızlı internete ve diğer altyapıya yatırım yapmak için 1 trilyon dolarlık kapsamlı bir plan hazırlamış olması talebin yeniden canlanmasına yardımcı olabilir. Çinko fiyatları da yılbaşından bu yana sadece %8.8 yükseldi ve 2.900-3.000 dolar aralığında geziyor. Bu yıl 240 dolar civarında prim yapan çinkonun artan arz nedeniyle yılın geri kalında diğer metallerden daha zayıf bir görünüm çizdiği belirtiliyor. Çinkoda en büyük üreticiler Çin, Peru, Avustralya, ABD, Kanada, Hindistan ve Kazakistan. Küresel olarak bir toparlanma sürecine girilmesinin ardından Çin, 2020 yılından bu yana yükselen emtia fiyatlarını kontrol altına almak ve spekülasyonları azaltmak amacıyla düğme bastı. Pandemi başlangıcından beri hammadde alanında yaşanan arz kaynaklı sıkıntıların ardından özellikle endüstri sektöründe kullanılan emtiaların fiyatları yükselişe geçmişti. Çin Ulusal Gıda ve Stratejik Rezervler İdaresi, endüstriyel hammadde maliyetlerinden kaynaklanan tehditleri hafifletmek için ulusal rezervlerinden satış yapma kararı aldı. Daha önce et fiyatları enfl asyon endişelerini soğutmak için nasıl domuz eti stoklarından satmışsa şimdi aynı satışı metaller için de tekrarladı. 2005 yılından bu yana ilk kez bakır ve 2010 yılından sonra ilk kez alüminyum ve çinko gibi metallerin bir kısmını serbest bırakan Çin’in bu hamleyle amacı fiyatların aşırı artmasından kaynaklı oluşacak riskleri engellemek ve enflasyonist baskıları kontrol altına almak. Bu imalatçılara ve üreticilere toplu olarak satış yapılarak 20 bin ton bakır, 50 bin ton alüminyum ve 30 bin çinko serbest bırakıldı. Sonrasında yüklü petrol satışı da gerçekleştirildi. Çin’in rezervini kullanması metal fiyatlarındaki ralliyi biraz soğuttu. Ülkenin rezervi hakkında resmi açıklama yapılmıyor ancak finans kuruluşlarının tahminlerine göre Çin adeta dünyanın emtia deposu. Dünyada aylardır yaşanan konteyner sıkışıklığı navlunu yükseltmeye devam ediyor. Capesize, Panamax, Supramax ve Handysize gemileri için navlunun yer aldığı Baltık Kuru Yük Endeksi 10 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Gemicilik sektörünün kargo maliyetleri açısından temel göstergelerden biri olan endeks, 2010 ortalarından bu yana en yüksek seviyelere geldi.

Ekonomist haberine göre; Moody’s, Küresel Makro Görünüm 2021-22 raporunun Ağustos 2021 sayısını yayımladı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu, Türkiye ekonomisinin 2021 yılı büyüme tahminini %5’ten %6’ya çıkardı. Raporda, küresel toparlanmanın sağlamlaştığı, ancak yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında Delta varyantının yayılmasının risk oluşturduğuna dikkat çekildi. Çoğu G-20 ekonomisi için enflasyonun 2021’de yüksek kalmasının, 2022’de ise düşmesinin beklendiğine işaret edilen raporda, birkaç gelişmiş ekonomi merkez bankasının likidite destekleri ve varlık alımları da dahil acil durum önlemlerini kademeli olarak geri çekmesinin beklendiği ifade edildi. Raporda, geçen yıl %3,2 daralan G20 ekonomilerinin 2021’de %6,2 ve 2022’de %4,5 büyümesinin tahmin edildiği aktarıldı. Moody’s’in raporunda, G20’nin gelişmiş ekonomilerinin ise 2021’de %5,6 ve 2022’de %4,2 büyüyeceğinin tahmin edildiği kaydedildi. Gelişmekte olan ekonomilerin ise bu yıl %7,2 büyümesinin öngörüldüğüne işaret edilen raporda, bu ülkelerin büyüme performansının 2022’de ise %5,1’e düşeceği aktarıldı. Raporda, Türkiye ekonomisinin de 2021’de %6 büyümesinin beklendiği bildirildi. Moody’s mayıs ayında yayımladığı raporda Türkiye ekonomisinin 2021’de %5 büyüyeceğini öngörmüştü. Türkiye ekonomisinin 2022 yılına ilişkin büyüme beklentisinin de %3,5’ten %3,6’ya çıkarıldığına işaret edilen raporda, devam eden küresel ekonomik toparlanma ve aşılamadaki ilerleme sayesinde turizm sektöründeki toparlanmanın Türkiye ekonomisindeki büyümeyi desteklediği kaydedildi.

Habertürk haberine göre; 2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programın onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı. Programda büyüme bu yıl %9, 2022’de %5, 2023’te ve 2024’te %5.5 olarak öngörüldü. Enflasyonun yılsonunda %16.2 , 2022’de %9.8, 2023’te %8 ve 2024’te %7.6 olacağı tahmin edildi. İşsizlik oranının bu yıl %12.6 2022’de %12, 2023’te %11.4 ve 2024’te %10.9 olması bekleniyor. Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Gelişmeler, Temel Amaçlar, Makroekonomik Hedefler ve Politikalar bölümlerinden oluşan Orta Vadeli Program'da Kovid-19 salgınının hala küresel düzeyde etkisinin sürdüğü, 2021 yılında ise dünya ticaret hacminin ise %9.7 oranında genişlemesinin beklendiği ifade edildi.

Tüm bu gelişmeler altında, emtia fiyat analizleri aşağıdaki şekilde ele alınmıştır.

Selamlarım ve Saygılarımla.

Metal-Demir-Çelik:

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Bakır fiyatları Ağustos ayını %2.92’lik azalış ile 9.463 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Bakır Stokları ise aynı ay için %5.57’lik artış gösterdi. Çin'de yeni bir COVID-19 enfeksiyonu salgını, artan kısıtlamalarla sonuçlandı ve endüstriyel faaliyette daha fazla azalmanın bakır dahil emtia talebini azaltacağı endişelerini artırdı. Ancak uzun vadede bakır talebinin artmaya devam etmesi bekleniyor. Goldman Sachs analistleri, özellikle Çin'de bakır konsantresi arzının çok sıkı olması nedeniyle talebin arzı geçmesiyle bakır fiyatlarının artacağını tahmin ediyor. Elektrikli araçların ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin dünya çapında benimsenmesi, bakır kablolama için yeni talep kaynakları yaratıyor. Örneğin, Copper Alliance'a göre, içten yanmalı motora sahip bir araçta 23 kg bakır ile karşılaştırıldığında bir akülü elektrikli araç 83 kg bakır kullanıyor. JP Morgan, enerji geçişinin 2030 yılına kadar bakır talebini üç kat artıracağını ve toplam talebin %15'ine ulaşacağını tahmin ediyor. Goldman Sachs, 2025 yılına kadar talepteki artışın, 2000'lerde görülen Çin'den gelen talep artışını da geçeceğini tahmin ediyor. Diğer yandan Commerzbank’a göre piyasalar son dönemde bakır ve diğer baz metaller konusunda daha karamsar hale geldi.  Capital Economics, Bakır fiyatlarını 2021-Q4, 2022-Q1, Q2 ve Q3 için sırasıyla 8.500, 8.250, 8.000 ve 7.750 $/ton olarak tahmin ediyor. Şili, Peru ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki bakır madeni arzını siyasi risk altında gören ANZ analistlerinin fiyat tahmini 2021-Q4, 2022-Q1, Q2, Q3 ve Q4 için sırasıyla; 11.000, 10.500, 10.000, 9.600 ve 9.750 $/ton olurken; ABN Amro’nun aynı dönemler için tahmini sırasıyla, 9.991, 10.128, 10.215, 10.214 ve 10.387 $/ton oldu. Societe Generale ise 2021 yıl sonu bakır fiyatlarını 8.500 $/ton ile düşüş yönlü tahmin ederken; 2022’Q1 sonunda fiyatların 7.500 $/ton seviyelerine gerileyip, 2022’in ilk yarısında 8.000 $/ton’a ulaşmasını bekliyor.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Alüminyum fiyatları Ağustos ayını %3.43’lük artış ile 2.714 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Alüminyum Stokları ise aynı ay için %3.83’lük azalış gösterdi. Alaşımlı Alüminyum fiyatları ise Ağustos ayını %1.75’lik artış ile 2.270 USD/ton seviyesinde tamamladı. FastMarket haberine göre, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki primler, alıcıların 2022 için sözleşmeleri müzakere etmeye başlamasıyla yükselmeye devam ediyor. Alüminyum 6063 ekstrüzyon kütük primi, DDP Kuzey Almanya  ve İtalya Brescia Bölgesi için Ağustos ayı sonunda ton başına 1.220-1.270 $ seviyelerinde hareket etti. Dünya haberine göre, kutu içeceklerden ambalajlara kadar pek çok ürüne yönelik küresel talebin COVID-19 salgınının etkilerinin görece olarak hafiflemesi ve tedbirlerin gevşetilmesi nedeniyle artmasıyla 10 yılın en yüksek seviyelerine yakın seyreden alüminyum fiyatları, Londra'da 3, Çin'de 13 yılın zirvesine çıktı. Çin’deki kuraklık ve Jamaika’da bir rafineride çıkan yangın güçlü talebin yanına arz endişeleri de ekleyerek fiyatlardaki yükselişi hızlandırdı. Capital’e göre ise Çin'deki güçlü talep nedeniyle arz kısıtlamaları, alüminyum fiyatlarını 31 Ağustos'ta 10 yılın en yüksek seviyesine çıkardı. Çin Ulusal İstatistik Bürosu (NBS) verilerine göre Çin, bu yılın ilk yedi ayında 2020'nin aynı dönemine göre %9.5 artışla 22,8 milyon ton birincil alüminyum üretti. Alümina üretimi de geçen yılın aynı dönemine göre %10 artarak Ocak-Temmuz döneminde 45.78 milyon tona yükseldi. Bununla birlikte, enerji tavanı, yılın geri kalanında Çin alüminyum üretimindeki artışları sınırlayabilir. Artan talep ve navlun maliyetleri alüminyum fiyat görünümünü yükseltirken; Morgan Stanley’in ortalama fiyat tahmini 2021’Q4, 2022’Q1 – Q2 – Q3 ve Q4 dönemleri için sırasıyla 2.337, 2.271, 2.205, 2.166 ve 2.138 şeklinde olurken; GoldmanSachs analistleri boğa piyasasını işaret ederek, Alüminyum fiyatlarını 2021'de ortalama 2.450 $/ton, 2022'de 2.900 $/ton, 2023'te 3.250 $/ton ve 2025'te 3.500 $/ton seviyelerinde tahmin ediyor.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Nikel fiyatları Ağustos ayını %1.91’lik azalış ile 19.513 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Nikel Stokları ise aynı ay için %9.40’lık azalış gösterdi. Outokumpu paslanmaz çelik Eylül 2021 prim fiyatlarını; 430 kalite için 60 EUR/ton artış, 304 kalite için 142 EUR/ton artış ve 316 kalite için 159 EUR/ton artış ile açıkladı. Paslanmaz çelik üreticisi Outokumpu, 2021 yılının ilk yarısında satışlarının geçen yıla göre %16,8 arttığını bildirirken; paslanmaz çelik ve ferrokroma olan talebin güçlü olmaya devam ettiğini ve teslimat hacimlerinin yalnızca planlı bakım nedeniyle düştüğünü duyurdu. MetalMiner paslanmaz çelik uzmanlarına göre; yılın geri kalanında ABD’deki paslanmaz çelik arzında tedarik daralmasının, en azından 2022'nin ikinci çeyreğine kadar devam edecek. İç pazarda güçlü kalmaya devam edecek talep ve konteynırlardaki darboğaz nedeniyle paslanmaz çelik fiyatlarını 2022'nin ilk yarısı boyunca yükseliş eğilimli olacak. Dünya Metal İstatistikleri Bürosu'na (WBMS) göre, nikel piyasası 2020 yılının tamamı için yaklaşık 92.700 mt fazla verdikten sonra Ocak-Mayıs döneminde 42.700 mt açık kaydetti. Rafineri üretimi artarken, talep rafine üretimi geride bırakarak fiyatları yükseltti. WBMS, Çin'in Ocak-Mayıs döneminde rafine üretiminin 2020'ye kıyasla 44.000 mt arttığını bildirdi. Bu arada, görünür talep 564.900 mt'a ulaştı (bir önceki yıla göre 123.000 mt daha yüksek). Endonezya'da 2021'in ilk beş ayında üretim yıldan yıla %49 artarken, talep iki katından fazla arttı. Sonuç olarak, küresel paslanmaz arz sıkıntısı, genellikle 430 kalite ürünleri etkileyecektir. 430 ile 304 arasındaki fiyat farkı teorik olarak şu anda yaklaşık 0,65 $/lb olmalıdır. Ancak gerçekte alıcılar, 430 sözleşme fiyatına kıyasla spot piyasada 304 için yaklaşık 2,00 $/lb daha fazla ödüyorlar. Üreticiler, sözleşmeli malzeme gelene kadar hat duruşları yerine üretime devam etmek istedikleri için yüksek fiyatlı 304'ü seçmek zorunda kalıyor. Allegheny Ludlum 304 paslanmaz sürprimi aylık %4.9 artışla Ağustos başında 1.07$/lb'a yükselirken; 316 ek ücreti de 1,57$/lb’e yükseldi. Çin 316 soğuk haddelenmiş rulo, 1 Ağustos itibarıyla %13.0 artışla 4.411 $/ton'a yükselirken; 304 soğuk haddelenmiş rulo %17.2 artışla 3.359 $/ton'a yükseldi.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Çinko fiyatları Ağustos ayını %1.37’lik azalış ile 2.998 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Çinko Stokları ise aynı ay için %3.28’lik azalış gösterdi. 29 Temmuz'da Çin, emtia fiyatlarını soğutma girişiminin bir parçası olarak ulusal rezervlerinden 50.000 ton çinko sattı. 5 Temmuz'da 30.000 tonluk ilk satışı izleyen müzayede, çinkonun kayda değer bir indirimle satışını gördü ve muhtemelen fiyatları sınırladı. Bununla birlikte, Çin'den kaynaklanan devam eden arz endişeleri, özellikle Yunnan bölgesindeki devam eden elektrik kesintileri ve Çin'de yaz tatilinde beklenenden daha uzun süren bakım duruşları fiyatlara yükseliş baskısı yapıyor. Dünya Bankası çinko fiyatlarının 2022 yılında, 2021’e göre ortalama 300 $/ton artmasını beklerken, IMF’in aynı dönem için beklentisi 21 $/ton oldu.  

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Kurşun fiyatları Ağustos ayını %0.45’lik artış ile 2.435 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Kurşun Stokları ise aynı ay için %12.25’lik azalış gösterdi. Aynı dönem için LME Kalay fiyatları ise %3.29’luk artış ile 34.781 dolar/ton olurken, LME Kalay stokları %35.61’lik azalış gösterdi. Analistlere göre, kalay tedarik zinciri ciddi şekilde stres altında bulunyor. Bu sebeple alıcılar, fiziksel talebin piyasadaki envanteri tükettiğinin kanıtı olarak, dünya genelinde azalan borsa ve garanti dışı stok seviyelerinden ipuçlarını alıyorlar. Örneğin Reuters'in bildirdiğine göre, LME stokları Temmuz sonunda 2.415 mt'dan Ağustos ayında 1.730 tona düştü ve bunun yalnızca 1.000 tonu mevcut. Kalay primleri; Fastmarkets'in 2009 yılında değerlendirmelerine başlamasından bu yana en yüksek prim olan ton başına 1.500-2.000 $ seviyesinde bulunuyor. Analistlere göre, Yunnan Tin'in izabe tesisinin bakımdan sonra üretime başlaması ve güç kaynağı sorunları nedeniyle geçici olarak kapatıldıktan sonra bazı rafineri operasyonlarının faaliyete geçmesiyle birlikte arzda artışlar olsa da; talebi karşılamaya yeterli olamayacak ve önümüzdeki aylarda kalay fiyatları yükseliş eğilimli olacak.

Demir Cevheri fiyatları, Ağustos ayını %14.44’lük azalış ile 154 dolar/ton seviyelerinde kapattı. BloombergHT haberine göre; Çin çelik fabrikalarını karbon salınımını azaltmak için art arda uyarırken, Temmuz ayında çelik üretiminde yaşanan düşüş önlemlerin etkisini göstermeye başladığına işaret ediyor. Analistler, kısa vadede demir cevheri talep ve arzının ciddi şekilde kötüleşmediğini, fiyatların düştüğünü ancak hala yüksek seviyede olduğunu belirterek, hükümetin üretim kısıtlamasını hızlandırmasının demir cevherinin artan baskıyla karşı karşıya getirebileceğini vurguladı. Fitch Solutions'a göre, demir cevheri fiyatlarındaki artışın zayıflama belirtileri göstermeye başlamasının ardından önümüzdeki aylarda demir cevheri fiyatları daha da düşebilir. Çinli çelik üreticilerinden gelen talep, 2021'in ilk yarısında zirve yaptı ve bu, artan küresel arz ile aynı zamana denk geliyor. Fitch Solutions, fiyatların ilk yarıdaki beklentilerinin biraz üzerine çıkması nedeniyle 2021 demir cevheri fiyat tahminini 160 $/tondan 170 $/tona revize ederken; 2022 yılı ile birlikte demir cevheri fiyatlarının çok yıllı bir düşüş trendi izlemesini ve fiyatların 2025 yılına kadar ortalama 75 $/ton'a düşmesini bekliyor. Fitch, aynı zamanda Çin'in ithalat bağımlılığını azaltmaya çalışacağını, özellikle Avustralya ile diplomatik ilişkilerin soğuk kalması nedeniyle yerel demir cevheri üretimini arttıracağını öngörüyor. Capital Economics, demir cevheri fiyatlarını 2021-Q4, 2022-Q1, Q2 ve Q3 için sırasıyla 120, 115, 110 ve 105 $/ton olarak tahmin ediyor.

Plastik ve Kauçuk:

Ağustos ayında plastik fiyatlarında ortalama %1.06’lık artış görülürken, en yüksek artış %5.39 ile PVC fiyatlarında görülürken, en yüksek azalış ise %1.24 ile PE fiyatlarında görüldü. Chemorbis haberlerine göre; Türkiye’nin ithal ve yurtiçi PP piyasaları, üç buçuk aylık düşüşün ardından fiyatların dip seviyeyi gördüğü Haziran’ın ikinci yarısından bu yana artmaya devam ediyor. Piyasalardaki bu artışın sebebi olarak, ana kaynaklardan gelen sınırlı arz gösterildi. Ancak, bu artış azalan talep nedeniyle Ağustos ortasından sonra yavaşlamaya başladı. PP satıcıları, Ağustos ayının ikinci haftasından bu yana taleplerin yavaşladığını bildirdi. Bunun sebebi ise bazı oyuncuların yüksek zamları ödeyerek mal alırken, birçok oyuncunun ertelenen mallar nedeniyle beklemede kalması oldu. Bazı PP alıcıları, Avrupa’daki yaz tatili nedeniyle ihracat noktalarından sakin nihai ürün siparişleri bildirdi ve bu da Ağustos başındaki panik alımlarının ardından faaliyetlere baskı kurdu. Yine de satıcılar güçlü duruşunu sürdürdü ve “Birçok malın varışı Ağutos sonu ya da Eylül’e ertelendi. Bazı alıcılar hala Temmuz mallarının gelmesini bekliyor,” şeklinde konuştu. İthal homo PP ve PP blok kopolimer piyasaları, azalan alım ilgisine rağmen satıcıların yetersiz stokları nedeniyle artış kaydetti. Ancak, piyasanın büyük çoğunluğu, PP rafya için CIF Türkiye %6,5 gümrük vergisine tabi 1530-1550$/ton ve PP elyaf için 1630-1650$/tonda yer alan üst sınırdaki tekliflerin alıcıların direnci nedeniyle işlem görmediğini belirtti. Yurtiçi PP piyasası, bu hafta hafif düzeltmeler gördü. Genel fiyat aralığı Türkiye depo teslim, KDV dahil 1950-2025$/tondan değerlendirilse de bazı distribütörler talebi canlandırmak için fiyatlarını 10-20$/ton düşürdü. Oyuncular, lojistik problemler yakın zamanda hafiflemeyecek gibi göründüğünden fiyatların düşmesini beklemiyor. Çin’den Türkiye’ye navlun oranları en son 500-550$ civarında bildirildi. Diğer bir deyişle, lojistik sorunlar, mevcut durumlar değişmediği sürece Türkiye’nin Asya mallarına ulaşmasını engellemeye devam edecek. Polimer oyuncuları, Avrupa’daki uzun yaz tatilinin ardından işbaşı yaptı. İtalya ve Kuzeybatı Avrupa’da Ağustos ayı şişelik PET işlemleri değişmedi veya maliyetlerden destekle 20-30€/ton (güncel parite ile 24-35$/ton) artışla yapıldı. Eylül beklentileri ise birbirinden farklılık gösteriyor. Yüksek navlunlar ve ciddi konteyner sorunları, Asya mallarının Avrupa piyasasına girişini engelledi. Ağustos ayı boyunca Çin ve Güney Kore menşeleri seyrekti. Satıcılar gelecek ay ithal arzın nakliye sorunları sebebiyle düşük kalması halinde piyasanın yine güçlü seyredeceğini düşünüyor. Ancak, PET işleyicilerine göre piyasa düşmese bile stabilize olabilir. Hammadde zincirinde, Ağustos PX kontratı aylık bazda ufak bir artışla gerçekleştirildi. FD Kuzeybatı Avrupa bazlı spot MEG fiyatları Temmuz sonuna kıyasla 25$/ton düşüşle 970$/ton (güncel parite ile 825€/ton) civarından bildirildi. İtalya ve Kuzeybatı Avrupa PVC piyasaları tatil dönüşü sıkışık arz nedeniyle güçlü seyrini sürdürdü. Tatile rağmen faaliyetler canlıyken, bölgedeki oyuncular arasında Eylül ayı PVC beklentileri konuşulmaya başladı. Bu arada, Ağustos işlemleri bu hafta 30-40€/tonluk artışlarla yapıldı. İtalya’nın spot PVC K67 piyasası bu hafta FD, 60 gün vadeli ödeme bazında 1550-1650€/tondan değerlendirildi. Kuzeybatı Avrupa’da teklifler aynı koşullarla 1480-1590€/tonda yer alıyor. Birçok üretici Ağustos ayı itibarıyla PVC tesislerinde bakım duruşları yürütürken, Avrupa’daki tedarik talebin gerisinde kaldı . Bölgeden yakın Türkiye pazarına azalan ihracat kotaları yeni ay öncesi buradaki fiyatların daha da artmasına yol açtı. Satıcılar, Ağustos ayının başında 50€/ton artış uygulamayı denese de çoğu işlem Temmuz ayına kıyasla 30-40€/tondan yapıldı. Pek çok satıcı Eylül ve hatta Ekim ayı için bile nihai ürün siparişlerinin tatmin edici düzeyde olduğunu bildirdi. Yakın vadedeki beklentiler birçok faktör arasında şekillenmeye başladı. Piyasa, büyük ihtimalle Eylül ayında kronik PVC sıkışıklığı nedeniyle destek görmeye devam edecek. ChemOrbis Fiyat Sihirbazı’na göre spot etilen fiyatları, Ağustos ayının başından bu yana FD Kuzeybatı Avrupa bazında 184$/ton (156€/ton) civarında düştü. CIF Kuzeybatı Avrupa bazındaki nafta fiyatları ise aynı dönemde 33$/ton civarında düşüş kaydetti.

Kağıt ve Kereste:

Yurtiçi kağıt fiyatlarında Ağustos ayında yatay hareket gösterirken ortalama %0.22’lik artışlar görüldü. Bu şekilde 2021 yılındaki artış %41.53 ve son 12 aydaki artış %83.65 oldu. Global fiyatlara baktığımızda; The Navigator Company, hammadde, lojistik, enerji ve diğer maliyetlerde devam eden yükselişin bir sonucu olarak Avrupa'da kağıt fiyatlarını %6'ya kadar artıracağını söyledi. Fiyat artışı 27 Eylül'den itibaren tüm sevkiyatlar için geçerli olacak. Fastmarkets analistlerine göre, Avrupalı üreticilerin hammadde maliyetlerindeki keskin artışlara bağlı kayıpları azaltmaya çalışmasından dolayı, magazin kağıt fiyatları yükseliyor. SC kağıt fiyatları ve hafif kuşe (LWC) kağıt fiyatları hem Avrupa’da hem de İngiltere'de arttı. Analistlere göre talep artışının fiyat artışları üzerindeki etkisi de ele alınmalı Zira, Avrupa Grafik Kağıdı Üreticileri Birliği EURO-GRAPH'ın verilerine göre, Avrupa SC talebi yılın ilk beş ayında yıllık %1.9 düşerken; sadeece Mayıs ayında yıllık %11.6 artış gösterdi. 1 Temmuz'dan bu yana yürürlükte olan fiyat artışlarına rağmen, yeni fiyatların maliyet tarafındaki artışları dengelemeye hala yeterli olmaması nedeniyle kağıt fabrikaları maliyet baskısını hissetmeye devam etti. Temmuz ayında durum dramatik hale geldi ve bazı kağıt üreticilerini harekete geçmeye zorladı. Kabel Premium, müşterilerine kimyasal kağıt hamuru, enerji, kimyasallar, taşıma  ile ilgili maliyet enflasyonunu telafi etmek için 1 Ağustos’tan itibaren LWC ve orta kalınlıkta kuşe kağıt teslimatları için 30-60 EUR’luk hammadde sürprimi uygulayacağını söyledi. Burgo, 15 Eylül Çarşamba gününden itibaren yapılacak sevkiyatlar için mekanik kağıt fiyatlarını ton başına 50€ artıracağını açıklarken Sappi, tüm yeni işler için 1 Ekim’den itibaren Avrupa genelinde CMR fiyatlarını en az %10 oranında artıracağını söyledi. Üreticiler satış fiyatlarını artırma niyetlerini artan maliyet baskısına bağlarken; diğer LWC üreticileri de 1 Ekim itibariyle fiyatları yukarı doğru ayarlama niyetlerini dile getirdiler. Noel katalog sezonunun başladığı Eylül ve Ekim aylarında, pazarın aşırı derecede sıkışık olması nedeniyle olası kağıt eksikliği endişeleri var. Genellikle yaz mevsimi talebin düşük olduğu bir dönemdir ve kağıt fabrikaları Noel katalog sezonu için stok yapar. Ancak şimdi ürettikleri tüm hacimleri sattıkları için herhangi bir stok oluşturamıyorlar. Dergiler için yeterli kağıt olmazsa, fiyatlarda artışlar kaçınılmaz olacak. Teslim süreleri artık çok uzun ve kağıt fabrikaları Eylül, Ekim ve hatta bazen Kasım veya yıl sonuna kadar tamamen dolu olduklarını söylüyor.

Global kereste fiyatlarında Ağustos ayında büyük bir değişim görülmez iken, fiyatlarda ortalama %0.08’lik artışlar görüldü. OMSİAD Ağustos tarihli raporuna göre metreküp fiyatları ; Dünya Nasdaq Borsa 1. sınıf Tomruk Kereste için 550.15, Türkiye 3. sınıf Tomruk fiyatları Karaçam için 120, Türkiye Kereste için 265, Türkiye Sunta ham 2100x2800 – 18 mm için 26.35, Türkiye Sunta lam ham 2100x2800 – 18 mm için 31.95, Türkiye Mdf 2100x2800 – 18 mm için 36.82 ve Türkiye Mdf lam ham 2100x2800 – 18 mm  için 44.40 USD oldu. Rapora göre; 2021 yılı ilk altı ayında sunta mdf kısıtı ve hammaddeye ulaşımdaki zorluk nedeni ile üretim sınırlı kalsa da son iki ayda ciddi bir üretim artışı sağlanmıştır.

Enerji ve Petrol:

Yurtiçinde Eylül ayı için Elektrik fiyatları 3. çeyrek devamı sebebiyle değişmez iken, Doğalgaz fiyatlarında artışlar yapıldı.  BloombergHT haberine göre, Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ), 1 Eylül’den itibaren geçerli olmak üzere; konut tarifesinde değişiklik yapmazken; sanayi tarifesinde %15, doğal gaz santrallerine uygulayacağı tarifede ise %15 artış yaptı. Buna göre BOTAŞ’ın, konut abonelerine uyguladığı doğal gaz satış fiyatı vergiler hariç 1,488094 TL/ Sm³ olarak kaldı. Sanayi abonelerine uyguladığı satış tarifesi de vergiler hariç Kademe 1’de 1,488094 TL/ Sm³’ olarak kaldı. BOTAŞ, Kademe 2 için müşterilerine uyguladığı doğal gaz satış fiyatını %15 artışla 2,050857 TL/Sm³’e yükseltti. OSB’lere doğal gaz satış fiyatı ise %15 artışla ise 2,040604 TL/ Sm³ olarak uygulanacak. Artışla birlikte santrallere uygulanan tarife 2,369000 TL/Sm³’e yükseldi. Türkiye'de elektrik tüketimi özellikle temmuz ve ağustos aylarında rekor seviyelere yükseldiğini ve serbest piyasadaki elektrik tedarik fiyatlarının arttığı belirten analistlere göre; 2021 yılı 4. Çeyrek elektrik fiyatları %20’nin üzerinde artış gösterecek. Yurtiçi Motorin ve Benzin pompa fiyatları Ağustos ayında ortalama %0,21 artarken; 2021 yılındaki artış Motorin için %10.14 ve Benzin için %7.80 şeklinde oldu. Kömür için Ağustos ayındaki %15’lik artıştan sonra Eylül ayında da %12’lik artışlar görüldü. Çin'in 4 büyük limanında kömür stoklarının 17 Ağustos'tan bu yana düşmeye devam ettiğinin açıklanması kok kömürü ve termal kömürde vadeli fiyatların rekor seviyeye çıkmasına yol açtı. Qinhuangdao limanında kömür stoklarının son 1 haftada %14,16 azaldığına işaret eden verilerin ardından Dalian Emtia Borsası'nda Ocak teslimi kok kömürü fiyatı %7,6 artarak 3393 yuan/ton ve termal kömür fiyatı %8 artarak 2669 yuan/ton (413 dolar) seviyesine kadar yükseldi. Zhengzhou Borsası'nda da termal kömür vadeli fiyatı %5'ten fazla yükseldi. Çin'in Dalian Emtia Borsası, son dönemde kömür fiyatlarında yaşanan hızlı hareket karşısında önlem aldı. Dalian Emtia Borsası, kömür ve kok vadeli kontratları için spekülatif işlem teminatı oranını 6 Eylül’den itibaren %11'den %15'e çıkarma kararı aldı. BloombergHT haberine göre; Avrupa'da doğalgaz fiyatlarının rekor seviyelere tırmanmasından sonra enerji üretimi için kömüre olan talep artarken kömür fiyatları da 9 yılın zirvesine tırmandı. Doğalgaz’dan sonra Avrupa’da kömür fiyatları da yeni zirve gördü. 2022 vadeli kömür kontratlarının fiyatı, talep dengesizlikleri ve ekonomik toparlanmayla beraber 2012’den bu yana ilk defa ton başına 100 dolara ulaştı. Rusya’nın Ukrayna aracılığıyla daha az doğalgaz göndermesiyle birlikte Avrupa’da doğalgaz fiyatları bu yıl ikiye katlanırken Avrupa’nın depoları doldurmak ve kışın yaşanacak bir tedarik krizinden kurtulmak için zamanı giderek azalıyor.

Akşam tarafından sunulan Reuter kaynaklı habere göre; Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile Rusya liderliğindeki ülkelerin oluşturduğu OPEC+ tarafından bugün yapılacak üretim politikası toplantısı öncesinde derlenen verilere göre petrol piyasasında 2021 sonuna kadar arz açığının devam etmesi ve stokların Mayıs 2022'ye kadar görece düşük kalması bekleniyor. Brent petrol fiyatları varil başına 73 dolar ile birkaç yılın en yüksek seviyelerine yakın seyrederken, piyasada talebin arzdan kuvvetli olacağı tahmini OPEC+'ın üretim artışlarını daha hızlı yapacağı beklentilerini güçlendiriyor. OPEC+ ortak teknik komitesinden (JTC) uzmanlar petrol piyasalarının 2021-2022'deki durumu hakkında üye ülkelere güncellenmiş bir rapor sundu. Kaynakların bilgiye göre, kamuoyuna açıklanmayan raporda, küresel talebin koronavirüs pandemisinin yarattığı tahribattan toparlanmasıyla bu yıl günde 0.9 milyon varil düzeyinde arz açığı oluştuğu tahmin edildi. Arzdaki açığa karşılık OPEC+ petrol üretimini ancak kademeli olarak artırabilecek. Rapora göre daha önce gelecek yıl günde 2.2 milyon varil olarak tahmin edilen üretim fazlası ise günde 1.6 milyon varile revize edildi. Tahminlerdeki bu değişiklik sonucunda OECD ülkelerindeki ticari petrol stoklarının Mayıs 2022'ye kadar 2015-2019 yılı ortalamasının altında kalacağı öngörüldü. Teknik heyet daha önce bu tarihin Ocak 2022 olduğu tahmin ediyordu. BloombergHT haberine göre; Suudi Arabistan’ın pazar payını kaybetmemek için indirim yaptığı tahmin edilirken delta varyantındaki artışla birlikte piyasadaki üreticilerin pazar paylarını kaybetmemek için sıkı bir rekabet içinde olacağı düşünülüyor.

Döviz Kurları:

TCMB 31 Ağustos 2021 kapanış verilerine göre, USD döviz satış kuru bazında %1.30’luk azalış ile 8.3192 TL; EUR döviz satış kuru bazında %1.85’lik azalış ile 9.8405 TL oldu. EUR/USD paritesi ise Ağustos ayında %0.55’lik azalış ile 1.1829’a geriledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ağustos tarihli Beklenti Anketine göre 2021 yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 8,99 TL iken, bu anket döneminde 8,94 TL olmuştur. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 9,34 TL iken, bu anket döneminde 9,37 TL olarak gerçekleşmiştir. 2022-2024 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program (OVP)’a göre; bu yılın ortalama dolar kuru 8.30 TL olacak. Kur 2022'de ortalama 9.27 TL, 2023'te ise 9.77 TL, 2024'te 10.27 TL varsayıldı. Scotiabank Ağustos raporunda EUR/USD tahminini 2021-Q4, 2022-Q1, Q2, Q3 ve Q4 için sırasıyla 1.18, 1.17, 1.17, 1.15 ve 1.15 olarak açıkladı.

Yurtiçi Fiyat  ve Maliyet Endeksleri:

TUİK verilerine göre, 2021 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle TÜFE ve Yİ-ÜFE ortalaması bir önceki aya göre %1,94; bir önceki yılın Aralık ayına göre %20,08 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %32,39 artış olarak gerçekleşti. TÜİK verilerine göre; Yİ-ÜFE (2003=100) 2021 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %2,77, bir önceki yılın Aralık ayına göre %28,51, bir önceki yılın aynı ayına göre %45,52 ve on iki aylık ortalamalara göre %31,34 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %31,81, imalatta %45,37, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %48,39, su temininde %28,61 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %54,71, dayanıklı tüketim malında %29,12, dayanıksız tüketim malında %31,49, enerjide %59,39, sermaye malında %27,48 artış olarak gerçekleşti. Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %2,72 imalatta %1,24, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %19,53, su temininde %0,90 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %2,12, dayanıklı tüketim malında %1,07, dayanıksız tüketim malında %0,94, enerjide %9,77, sermaye malında %0,45 artış olarak gerçekleşti. Yıllık en düşük artış; %10,77 ile giyim eşyası, %12,38 ile deri ve ilgili ürünler, %12,73 ile diğer mamul eşyalar olarak gerçekleşti. Buna karşılık ana metaller %100,27, kok ve rafine petrol ürünleri %92,19, ham petrol ve doğal gaz %82,69 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Aylık azalış; %3,11 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %1,05 ile diğer mamul eşyalar, %0,14 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı %19,53, ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) %6,61, metal cevherleri %5,54 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.