H. Yücel Koç
IMANY
Komorlar, Hint Okyanusu’nda, Afrika'nın doğu kıyılarına yakın adalardan oluşan bir ülke. Dünya'nın en küçük ülkelerinden ve nüfusu bir milyonu bile bulmuyor. Bu küçük ülkenin ismini ilk defa duyuyor olabilirsiniz, ismini daha önce duyduysanız da yerini bir anda gözünüzün önüne getirmeniz zor.
Imany, Komorlar kökenli bir soul şarkıcısı. Soul yorumcusu diyorlar ama bence bu, O’nu tanımlamak için yetersiz. O kendi özgün müzik tarzını yaratmayı başarmış ve fark yaratmanın üst sınırlarını zorlamayı sürdürüyor. Dünya'da bir milyardan fazla dinlenmeyi başarmış nadir yorumculardan birisi. Bir milyonu bulmayan nüfusa sahip bir ülkenin sanatçısı bir milyarın üzerinde dinleniyor. Imany, Fransa'da doğuyor. 10 çocuklu bir ailede büyüyor. Babası asker. Imany de askeri okula gidiyor. Sonrasında inanılmaz bir hayat mücadelesi, kendini arama ve bulma yolculuğu. Hem de ne yolculuk. İsterim ki bu yazdıklarım sizlerde Imany'nin hayat hikayesi ve sahnesi hakkında merak uyandırsın. Umarım ilgi duyarsınız. Kim bilir belki bu güzel insanın hikayesi birilerine ilham olur.
Önceki gün Vadi İstanbul'da konseri vardı. Konser alanında en az 2.500 kişi vardı. Sahnede ise Imany ve kendisine 8 çelloyla eşlik eden 8 muhteşem müzisyen. Evet 8 çello. Başka müzik aleti yoktu. “Yok artık!” diyebilirsiniz. Tek bir enstrümanla dev bir şov nasıl olur? İnanması güç. Ama o tek enstrüman, 8 çellonun her biri ayrı bir enstrümana dönüşüyor ve dev bir orkestra izliyor hissine kapılıyorsunuz. Çello yaklaşık 150 cm boyutunda bir çalgı. Uzaktan kadın bedenini andırdığı söylenir. Sadece 4 teli olan estetik bir enstrüman. Sahnenin tek dekoru ise yerden yaklaşık 50 cm yüksekte, sahneyi kare şekline dönüştüren, farklı renklere dönebilen ledlerin olduğu bir tüp. Müzisyenler kapşonlu, beyaz, tulum benzeri kıyafetler giymiş. Ayaklarında ise yine beyaz renkte spor ayakkabıları. Imany siyah bir spor ayakkabı giymiş. Kıyafetler, bizim Salı pazarından kolaylıkla temin edilebilecek düzeyde. Hepsi bu kadar. Bu kadar sadeliğin içinden doğan şey ise adeta bir büyü. Imany'in bu dünyadan olmadığını büyük bir inançla iddia edebilirim ama bunu ispatlayamam.
Hakkında yazılan bir yazıda "huzur," "umut" ve "hüznü" bir arada yaşattığına vurgu yapmışlar. Bu tanımlamaya estetiği de eklemek şart. Nasıl yani demeyin, insanı insan yapan duyguları şarkılarıyla ruhunuza üfleyen mucizevi bir ses. Bir söyleşide ise Imany "Küçük şeyleri önemsemediğim zaman dünya hakkında daha iyi bir perspektifim oldu. Aldığım en büyük ders ise şu: Benim hakkımda ne söylendiğine, ne düşünüldüğüne fazla kulak asmıyorum artık... Bunu başarabilmek gerçek bir kurtuluş!"
Imany sadeliğin sırrını çözmüş. Sadeliğin nasıl bir güce dönüşebileceğini, özgünlüğün sadeliği sürdürebilir kılmaktan geçtiğini keşfetmiş. Bunu kişiliğine ve müziğine de uyarlamış. Dünyanın daha iyi bir yer olması için kendince, gücü yettiğince mücadele ediyor. Sahnede adeta devleşiyor. Pardon devleşiyorlar. 8 çellist 8 çelloyla birlikte dans ediyor. Neredeyse hiç oturmadan.
Yaptığımız, yapmayı planladığımız işlerin ne kadar kompleks olursa o kadar iyi olacağı ön yargısıyla yaşıyoruz. Kimse bizi anlamıyorsa kendimizi daha değerli görüyoruz. Büyük ve önemli işler yaptığımıza inanıyoruz. Cümlelerimizi anlaşılmaz kelimelerle süslüyoruz. Oysa güç sadeleşebilmekte. Karşınızdakinin sizi anladığı kadar varsınız. En anlaşılır olduğunuz zaman, işin özünü en yalın ifade edebildiğiniz zamandır.
Büyümeyi gelişme sananlar ve kompleks yapılar inşa edenler için, hiç kimsenin dahiliğinden şüphe duymayacağı Leonardo Da Vinci'nin harika bir sözü var. "Sadelik en yüksek gelişmişlik düzeyidir." Oysa bizlerin büyüme algımız, önemli olma isteğimiz öğrenilmiş çaresizliğe dönüşmüş bir yanılsama.
Üretim de Ar-Ge de, satış da sadeliğin samimiyetini yakaladığında ve bunu karşındaki insanlara hissettirebildiğinde değerli.
Bu müzikte de böyle, mimaride de, sanayide de, devlet yönetiminde de. Özelde ise kişisel yaşantılarımızda, aile ilişkilerimizde, sosyal hayatımızda da huzurun, mutluluğun anahtarı.
Noktayı sadeliğin büyük üstadı mimar Ludwig Mies koysun:"Az çoktur." (Less is more.)
Sevgiyle kalın.
H. Yücel Koç
9.Eylül.2023
GİRNE