Barbaros Demirci
Türkiye Elektrik ve Elektronik Plastikleri Sektörü
Türkiye elektrik ve elektronik sanayi yaklaşık 40–50 yıl önce montaj sanayi olarak başlamış ve hızlı gelişimini sürdürerek bütün sanayi dalları için vazgeçilmez bir sektöre dönüşmüş durumdadır. Artık elektrik ve elektronik tek başına bir sanayi dalı olmaktan çıkmış; diğer tüm sektörleri geliştiren temel ve doğurgan bir sanayiye dönüşmüştür.
2018 yılında Türkiye elektronik sektöründe üretim 16,2 milyar dolar, ithalat 18,5 milyar dolar, ihracat 9,5 milyar dolar ve yurtiçi tüketim 25,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Üretimin %45’i tüketici elektronik malzemelerinden %17’si profesyonel endüstri malzemelerinden, %16’sı da telekomünikasyon oluşmaktadır. Toplam üretim içinden bilgisayar malzemeleri %10, Askeri elektronik malzemeler %7 ve bileşenler %5 pay almaktadır.
Türkiye’de 395 KOBİ düzeyinde firma, elektrik ve elektronik plastikleri imal etmektedir. 2014 yılında 830 bin ton ve 3 milyar 216 milyon dolar olan elektrik ve elektronik plastikleri üretimi son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %2 değer bazında da %5 artış göstererek 2018 yılında 914 bin ton ve 3 milyar 889 milyon dolara çıkmıştır.
2014 yılında 15 bin ton ve 241 milyon dolar olan elektrik ve elektronik plastikleri ithalatı son 5 yılda, yılda ortalama miktar ve değer bazında %3 artış göstererek 2018 yılında 16 bin ton ve 267 milyon dolara çıkmıştır. 2018 yılında ithalatın %32’si Çin, %16’sı Almanya, %11’i İtalya ve %8’i ABD’den yapılmıştır. Japonya, İngiltere ve Fransa ithalatta %5’in üzerinde payı olan ülkeleri oluşturmuştur.
2014 yılında 417 bin ton ve 1 milyar 466 milyon dolar olan elektrik ve elektronik plastikleri ihracatı son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %8 değer bazında da %4 artış göstererek 2018 yılında 560 bin ton ve 1 milyar 731 milyon dolara çıkmıştır. Türkiye’nin 2018 yılında en önemli ihraç pazarları %27 ile Almanya, %18 ile İngiltere %11 ile Fransa’dır.
Elektrik ve elektronik plastikleri dış ticaretinde 2018 yılında birim ithalat fiyatı 5,5 $/Kg birim ihracat fiyatı 3 $/Kg olarak gerçekleşmiştir. Birim ithalat fiyatının birim ihracat fiyatının %83 üzerinde gerçekleşmesi, Türkiye’nin elektrik ve elektronik dış ticaretinde katma değeri büyük mamulleri ithal ederken daha düşük katma değer sağlayan mamulleri ihraç ettiğini göstermektedir.
2014 yılında 427 bin ton ve 1 milyar 991 milyon dolar olan elektrik ve elektronik plastikleri yurtiçi tüketimi son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %4 gerilerken değer bazında da %5 artış göstererek 2018 yılında 371 bin tona inmiş ve 2 milyar 436 milyon dolara çıkmıştır. Toplam yurtiçi tüketiminin %45’ini tüketici elektroniği, %16’sını telekomünikasyon, %17’sini diğer profesyonel endüstri, %10’unu bilgisayar, %7’sini askeri ve %5’ini de bileşenler oluşturmaktadır.
Türkiye’de plastik kullanılan elektrik ve elektronik sektör alt gruplarını aşağıdaki şekilde gruplamak mümkündür;
Türkiye’de Plastik Kullanılan Elektrik ve Elektronik Malzemeler
Elektrik ve elektronik plastikleri sektörü dış ticaret fazlası vermektedir. Dış ticaret fazlası 2018 yılında 544 bin ton ve 1 milyar 464 milyon dolara olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılında elektrik ve elektronik plastiklerinin toplam plastik sektörü içindeki payı; üretimde %10 ithalatta %2,8 ihracatta %30 ve yurtiçi tüketimde %4,7 pay aldığı görülmektedir.
Elektronik Plastikleri Arz ve Talep Dengesi