Ağustos 2023 Emtia Fiyat İndeksi

GENEL GÖRÜNÜM

Değerli Meslektaşlarımız,

Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi konusunda üst kurum kimliği ile hareket eden TÜSMOD olarak;  Avrupa yönetim kurulunda yer aldığımız Uluslararası Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi Federasyonu (IFPSM) tarafından 21-23 Eylül tarihleri arasında İtalya’nın Floransa kentinde yapılacak olan Dünya Satınalma Zirvesine destek oluyoruz. Ayrıca, zirveye katılmak isteyen fakat vize sorunu yaşayan meslektaşlarımız için İtalya Satınalma Derneği (ADACI) aracılığıya daha hızlı çözüm üretebiliyoruz. IFPSM Dünya Satınalma Zirvesi’nde, dört kıtadaki başarı şirketlerden gelen otuzdan fazla seçkin konuşmacı; tedarik ve tedarik yönetiminin temel konuları hakkında konuşacak ve inovasyon, entegrasyon, bağlantı, sürdürülebilirlik, esneklik ve rekabetçiliğin geleceği nasıl karakterize edeceğinin altını çizecek. Ayrıca, şirketlerin yeteneklere her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyması nedeniyle, kaynaklara beceri kazandırma ve yeniden beceri kazandırma ihtiyacını da vurgulanacak. “Enflasyon, kıtlıklar ve jeopolitik istikrarsızlıkla mücadele ederken, inovasyona ve değer yakalamaya yönetim bir satınalma” sloganı ile gerçekleşecek zirve; bilgi, kıyaslama, uluslararası ağ, kültür ve üst düzey eğitim anlamına geliyor.  Türünün benzeri olmayan bu zirvede; ekonomik ve jeopolitik senaryoları ve en iyi satınalma uygulamalarını eksiksiz bir şekilde görülebilir. Meslektaşlarımız açısından zirveye katılım; mesleki bilgi, vizyon ve gelişim için harika bir fırsat sağlamaktadır. Dünya Satınalma Zirvesine katılmak isteyen meslektaşlarımız TÜSMOD ile iletişime geçebilirler.   

AA haberine göre; Moody's, Küresel Makro Görünüm 2023-24 raporunun ağustos sayısını yayımladı. Raporda, Türkiye ekonomisinin bu yıl %4,2 ve gelecek yıl %3 büyümesinin beklendiği bildirildi. Moody's, mayıs ayında yayımladığı tahminlerinde Türkiye ekonomisinin bu yıl %2,6 ve gelecek yıl %2 büyüyeceğini öngörmüştü. Raporda, 2023 yılının ilk yarısında ABD, İngiltere, Kanada, Fransa, Brezilya, Meksika, Hindistan ve Türkiye'nin de aralarında bulunduğu birçok ülkede ekonomik faaliyetin beklentileri aştığı aktarıldı. Enflasyon tahminlerine de yer verilen raporda, Türkiye'de yıl sonu enflasyonun bu yıl %51,2 ve gelecek yıl %48,7 olmasının beklendiği kaydedildi. Raporda, sıkı finansal koşulların bu yıl küresel ekonomik büyümeyi baskılamaya devam edeceği ve büyümeyi 2024 yılında trendin altında tutacağı belirtildi. G20 ekonomilerinin geçen yıl %2,7 büyüdüğü anımsatılan raporda, bu ekonomilerde büyümenin yavaşlayarak bu yıl %2,5 ve gelecek yıl %2,1 olmasının beklendiği aktarıldı. Moody's, bir önceki tahminlerinde G20 ekonomilerinin bu yıl %2,1 ve gelecek yıl %2,2 büyüyeceğini öngörmüştü. Çin ekonomisinin önemli büyüme zorluklarıyla karşı karşıya olduğuna işaret edilen raporda, ülke ekonomisi için bu yıla ilişkin büyüme tahmini %5 olarak korunurken, 2024 yılı için %4,5'ten %4'e düşürüldü. ABD'de ise resesyon riskinin azaldığı belirtilen raporda, ancak enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde ABD Merkez Bankası'nın (Fed) hedefine düşmesi için trendin altında üretim gerektiği aktarıldı. Raporda, ABD ekonomisi için bu yıla ilişkin büyüme tahmini %1,1'den %1,9'a ve gelecek yıl için %0,9'dan %1'e yükseltildi. Enflasyonun beklendiği gibi düştüğü ve gelecek yıl da düşmeye devam edeceği belirtilen raporda, ancak risklerin sürdüğü aktarıldı. Raporda, büyük merkez bankalarının 2024 yılına kadar kısıtlayıcı politika duruşlarını sürdüreceği belirtildi. Fitch'ten yapılan açıklamada ise, gelecek 5 yılı kapsayan orta vadeli GSYH tahmininin 10 gelişmiş ülke için aşağı yönlü revize edildiği belirtilerek, ABD, Almanya, Avustralya, Birleşik Krallık, Fransa, İspanya, İsviçre, İtalya, Japonya ve Kanada genelinde ortalama büyüme tahmininin %1,3 olduğu bildirildi. Son yıllarda Kovid-19 salgını kesintileri ve Avrupa'daki gaz krizinden kaynaklanan büyük ekonomik şokların, arz yönlü üretkenlik potansiyelinde kalıcı bir olumsuz etkiye sahip olmasının beklendiği vurgulanan açıklamada, bunun kısmen daha yavaş sermaye birikimi yoluyla yansıyacağı ve iş gücü verimliliğindeki büyümeyi azaltacağı kaydedildi. Açıklamada, ABD ve Birleşik Krallık'ta salgın öncesi eğilimlere göre iş gücüne katılım oranlarında sürekli bir düşüş olmasının muhtemel olduğu ifade edildi. Gelecekteki potansiyel GSYH büyüme oranlarına ilişkin tahminlerin 0,2 puan düşüşle Birleşik Krallık için %1,2'ye, Almanya için %1,1'e ve Japonya için %0,5'e indirildiği aktarılan açıklamada, kısmen daha yavaş sermaye derinleşmesini yansıtarak ABD potansiyel büyümesinin de 0,1 puan azalışla %1,7'ye düşürüldüğü bildirildi. Açıklamada, İtalya'ya yönelik tahminin yatırım trendlerinin gelişmesi nedeniyle 0,1 puan artışla %0,7'ye, Fransa'ya ilişkin tahminin de yine 0,1 puan artışla %1,2'ye yükseltildiği belirtildi. Bazı ülkelere ilişkin büyüme tahmininin önceki değerlendirmeye göre değişmediğine işaret edilen açıklamada, büyüme öngörüsünün Avustralya için %2,1, Kanada için %1,5 ve İsviçre ile İspanya için %1,4 olarak kaldığı kaydedildi. Açıklamada ifadelerine yer verilen Fitch Ratings Başekonomisti, "En büyük gelişmiş ekonomilerdeki GSYH, orta vadede bile Kovid-19 pandemisi öncesi yoluna dönmeyecek." değerlendirmesini yaptı.

Analistler, Çin'de açıklanan verilerle birlikte hem küresel talepteki düşüşün hem de ülkede devam eden deflasyonist sürecin ülkenin ekonomik aktivitesine yönelik endişeleri artırdığını belirtti. Citigroup, gelecek 6-9 aylık süreçte temel metaller, özellikle nikel başta olmak üzere tüm emtialar için ihtiyatlı olmak gerektiğini söyledi. "Çin şu anda polı̇tı̇k desteğı̇nı̇ ciddi şekı̇lde artırsa bı̇le etkı̇lerı̇nı̇n ortaya çıkması zaman alacaktır." değerlendirmesini yapan Citi, yüksek faizlere uzun süre devam etmenin, dünyanın birçok yerinde ekonomik faaliyetleri azaltabileceğini vurguladı. Citi, "Sert iniş riski devam etmekte." dedi. Analistlere göre;  Altının, Fed'in sıkılaştırma döngüsünün sona erdiğinin bir göstergesi olarak 3. çeyrekte yumuşayan enflasyonist ortamdan faydalanacak. Para politikasındaki uzun sıkılaştırma döngüsü olumlu sonuçlar vermeye başlarken, başlıca merkez bankaları faiz artırımlarına ara verme yolunda ilerliyor. Yine de, kredi koşullarının daha uzun süre sıkı kalması, ekonomik büyümeyi ılımlı hale getirmesi ve getirileri düşürmesi bekleniyor, bu da getirisi olmayan külçe tutmanın cazibesini artıraca. Analisteler Altın fiyatlarının kısa vadede 1.900-2.010$/ons aralığında olacağını tahmin ediyor. Altınla paralel olarak gümüş de yılın ikinci çeyreğinde düşük performans gösterdi. Gümüş, piyasaların Fed'in parasal sıkılaştırma kampanyasının sona erdiğini fiyatlamasıyla Haziran sonunda yeniden yükselişe geçti. ABD'nin ekonomik performansına ilişkin olumlu verilerin gümüş fiyatlarını aşağı çekmesi muhtemel olsa da, enflasyonist baskıların azalması parasal sıkılaştırmaya ara verilmesi durumunu destekleyecek ve 2023'ün 3. çeyreğinde değerli metaller için daha elverişli bir ortam yaratacaktır. Analistler Gümüş fiyatlarının kısa vadede 21,00-26,00 $/ons aralığında seyretmesini bekliyor. Platin fiyatları 2023 yılının 2. çeyreğinin başında yükselişe geçerek Nisan ayının ikinci yarısında 1.127,20 $/ons seviyesine ulaştı. Dolardaki düşüş ve Güney Afrika'dan gelen elektrik sorunları, yarı iletken alanından gelen küçük kazançları dengeleyerek metali Mart 2022'nin en yüksek seviyelerini test etmeye itti. Platinin, ağır hizmet araçlarında artan kullanım ve benzinli araçlarda paladyumun bir miktar ikame edilmesiyle desteklenmesi beklenirken, fiyatların kısa vadede 900-1.050$/ons aralığında olması düşünülüyor. Paladyum 2023'ün ikinci çeyreğinde de değer kaybetmeye devam ederek Haziran sonunda 1.222 $/ons ile Mart 2018'den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Paladyum talebinin %85'ini oluşturan otomobil sektörü yükselmeye devam ederken, egzozsuz elektrikli araçlara yönelik artan talep göz önüne alındığında paladyum görünümü karamsarlığını koruyor. Paladyum fiyatlarının ise kısa vadede 1.100-1.300$/ons çizgisinde devam edeceği öngörülüyor.

Tüm bu gelişmeler altında, emtia fiyat analizleri aşağıdaki şekilde ele alınmıştır.

Selamlarım ve Saygılarımla.

Metal-Demir-Çelik:

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Bakır fiyatları Ağustos ayını %0.92’lik azalış ile 8.512 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Bakır Stokları ise aynı ay için %61.85’lik artış gösterdi. Analistlere göre Bakır, diğer baz metaller kompleksine paralel olarak 2023 yılının 2. çeyreğinde zayıfladı. LME borsasında azalan stoklara çok dikkat edildi, çünkü seviyeler son ve 2005 yılının en düşük seviyelerini yeniden test etti. Ancak, talep görünümündeki durgunluk göz önüne alındığında, fiyatların stok hareketlerinden daha az etkilendiği görülüyor. 2023 yılı için bakırın 36 bin tonluk hafif bir rafine malzeme fazlalığında kalması bekleniyor; bu, madencilik kapasitesine yetersiz yatırım yapılmadan ve elektrikli araçlardan gelen uzun vadeli talep beklentileri küresel malzeme açığını derinleştirmeden önceki son fazlalık yıllarından biri. Analistlere göre Bakır fiyatları yıl sonuna kadar 8.100-8.920 $/t aralığında hareket edecek. Şili bakır komisyonu (Cochilco) yaptığı açıklamada, bakır fiyatının 2023 ve 2024'te düşmesinin, üretim artışının ise talebi aşmasının beklendiğini ve küresel bir fazlalık oluşmasının beklendiğini söyledi. Cochilco, önümüzdeki yıllarda küresel bakır fazlasının fiyatın 2023'de lb başına 3,85 $'a (8.488 $/t), 2024’te 3.65 $/lb seviyesine düşmesine neden olacağını tahmin ediyor. Commerzbank, Bakır fiyatı için yıl sonu tahminini ton başına 9.000 USD’den, 8.800 USD’e indirdi. Commbank, kırmızı metalin ikinci yarıda 3,73 ABD$/lb'den 3,55 ABD$/lb'ye düşmesini ve 2024 yılı sonunda 3,75 ABD$/lb seviyesine yükselmesini bekliyor. ICSG, 2023 yılında küresel bakır talebinde bir toparlanma ve 2024 yılında daha da güçlü bir toparlanma öngörüyor. Gelişmiş ekonomilerin çoğunda durgunluk beklentimizin yanı sıra Çin'de talebin azaldığına dair artan kanıtlar, 2023 yılında küresel bakır fazlası riskini artırıyor.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Alüminyum fiyatları Ağustos ayını %1.06’lık artış ile 2.184 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Alüminyum Stokları ise aynı ay için %0.12’lik azalış gösterdi. Analistlere göre; zayıflayan küresel talep görünümü ve önemli merkez bankalarının sıkılaştırma beklentileri baz metallerin performansını olumsuz etkilediğinden, alüminyum fiyatları çeyrek boyunca düşüşünü sürdürdü. En makro duyarlı metallerden biri olan alüminyum sonuç olarak ivme kaybetti. FED'den gelen duraklama 2023'ün 3. çeyreği için desteği sağlamlaştırmaya yardımcı olsa da, Çin'den gelen teşvikler genel anlatıyı yönlendirmede kilit rol oynayacak. Yunnan izabe tesisleri faaliyete geçiyor, ancak Çin'deki kuraklık koşullarının olası tekrarına ilişkin artan riskler üretim artışlarını sınırlayabilir. Analistler Alüminyum fiyatlarının yılsonuna kadar 2.130-2.400$/t aralığında olacağını öngörüyor. Fitch Solutions'ın sektör araştırma kuruluşu BMI'ya göre , alüminyum fiyatları Ocak ayından bu yana düşüş eğiliminde ve bu da 2023 tahmininin daha önce tahmin edildiği gibi ton başına 2500 ABD Doları'ndan yıllık ortalama 2300 ABD Doları'na revize edilmesine yol açtı. Çin'in emtia yoğun imalat sektörlerindeki daralmanın yavaş toparlanması ve zayıf küresel talep görünümü, son aylarda fiyatlar üzerinde baskı yarattı ve bu baskının 2023'ün geri kalanında da devam etmesi bekleniyor. Çin Hükümeti'nin teşviki, bu görüşteki aşağı yönlü risklere rağmen emtia talebini artıracaktır. Ancak Çin ekonomisinin karşı karşıya olduğu finansal riskler ışığında herhangi bir teşvikin muhtemelen ılımlı olması ve metal fiyatlarını daha da ileriye taşımakta yetersiz kalması bekleniyor. Bununla birlikte, artan araç üretimiyle birlikte Çin'in otomotiv sektöründe hala talep var ve Çin dışındaki küresel alüminyum talebinin, önceki yıllara göre yavaş da olsa, hala büyüme göstermesi ve 2024'te toparlanması bekleniyor. Uzun vadede, talebin yeşil ekonomiye geçişin hızlanmasıyla  desteklenmesi nedeniyle alüminyum fiyatlarının yüksek kalması bekleniyor. Enflasyon baskıları küresel olarak hafifledikçe ve Çin'de talep toparlanırken, alüminyum fiyatlarının 2024 yılında ton başına ortalama 2500 ABD doları ile 2023 ortalamasının üzerinde olması bekleniyor. BMI, alüminyumun on yılın ikinci yarısında ton başına 2900 ABD Doları ile zirveye çıkmasını bekliyor. Fiyatlar özellikle inşaat, otomotiv ve yenilenebilir enerji sektörlerinden gelen talebin devam etmesinden kaynaklanıyor. Commerzbank, Alüminyum fiyatı için yıl sonu tahminini ton başına 2.600 USD’den, 2.400 USD’e indirdi. Küresel bir alüminyum üreticisinin, Japon alıcılara Ekim-Aralık dönemi için alüminyum sevkiyatları için 120 dolar/ton prim teklif ettiği bildirildi. Kaynaklara göre bu rakam, içinde bulunduğumuz çeyreğe göre %6 düşüş gösteriyor. Temmuz-Eylül çeyreği için Japon alıcılar, 127,5 dolar/tonluk bir prim ödemeyi kabul etti, bu da önceki çeyrek primi ile yaklaşık aynıydı. Yurtiçinde ise Eti Alüminyum, AR-GE çalışmaları sayesinde üretmeyi başardığı yüksek sıcaklığa dayanıklı, zırh ham maddesi olarak da kullanılan ve savunma sanayi başta olmak üzere onlarca farklı sektör için stratejik öneme sahip olan özel alümina üretimi için yatırım kararı aldı. Dhar, arzdaki büyümenin muhtemelen talebi geride bırakmaya devam edeceğini söylese de, alüminyumun (US95c/lb) da benzer şekilde 2023 sonunda fazla vermesi ve Çin ekonomisiyle birlikte toparlanarak 2025 sonunda US115c/lb'ye yükselmesi bekleniyor.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Nikel fiyatları Ağustos ayını %5.43’lük azalış ile 20.450 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Nikel Stokları ise aynı ay için %0.99’luk azalış gösterdi. Outokumpu paslanmaz çelik Eylül 2023 prim fiyatlarını; 430 kalite için 44 EUR/ton azalış, 304 kalite için 18 EUR/ton azalış ve 316 kalite için 61 EUR/ton artış ile açıkladı. Analistlere gore; 2023 yılının 2. çeyreğinin başında nikel fiyatları, başlıca bankaların para politikalarını sıkılaştırmaya devam etmesi ve Çin'den gelen durgun görünümün etkisiyle riskten kaçış eğiliminin güçlenmesiyle 22.000$/t seviyesindeki güçlü desteği kırdı. İzabe tesislerinin bakımdan dönmesi nedeniyle üretimin 3. çeyrekte toparlanmaya devam etmesi bekleniyor. Yine de, tam kapasiteye ulaşmak zaman alacak ve toparlanma marjinal olacak. İyimser toparlanma görüşünü hala koruyan analistler, pozitif ivme eğrinin daha aşağısında fiyatlama yaparak; 3. Çeyrek için görünümlerini 20.000-24.000$/t aralığında tutuyor. Endonezya Devleti’nden üst düzey bir yetkili yaptığı açıklamada, ülkedeki ergitme tesisleri için yeterli düzeyde nikel cevheri bulunduğuna ilişkin güvence vererek, Endonezya’nın madencilik sektöründe kota dağıtımının, yasadışı madencilikle ilgili süregelen bir soruşturma nedeniyle eski onay sürecine dönülmesi sonucu ertelendiğini dile getirdi. Yerli nikel cevheri alıcıları, ulusal söylemde RKAB olarak bilinen kotaların gecikmesinden cevher üretiminin etkilenmesi nedeniyle yerkürenin en büyük nikel cevheri üreticisi durumundaki Endonezya'da cevher fiyatlarının son haftalarda yaklaşık %10 oranında yükseldiğini belirtiyorlar. Commbank, fiyatların yıl sonuna kadar 8,50 ABD$/lb'ye ve 2024'te 8 ABD$/lb'ye düşeceğini, 2025 sonunda ise 9,25 ABD$/lb'ye yükseleceğini öngörüyor. Dhar, "Yakın vadede, Uluslararası Nikel Tedarik Grubu'nun (INSG) 2023'te nikel piyasaları için arz fazlası görünümünün, özellikle Çin'in emtia talebinin 2023'ün ikinci yarısına kadar muhtemelen azalmaya devam edeceği görüşümüz ışığında, gerçekleşmesinin muhtemel olduğunu düşünüyoruz," dedi.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Çinko fiyatları Ağustos ayını %1.19’luk azalış ile 2.455 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Çinko Stokları ise aynı ay için %54.89’luk artış gösterdi. Analistlere gore; çeyreklik ve yıllık bazda çinko, diğer baz metaller arasında %20'lik düşüşle en kötü performansı sergileyen metal olurken, inşaat ağırlıklı malzemeler Çin'in teşviklerine açıklık getirmemesinden olumsuz etkilendi. Avrupalı izabe tesislerinin bu yıl yeniden üretime başlayabileceğine dair geçici işaretler var; ancak, düşen fiyatlar tam teşekküllü bir geri dönüş beklentilerini daha da azaltıyor ve 4. çeyrek üretimi yine enerji fiyatlarının tehdidi altında. 2023'ün 4. çeyreğinde marjinal emlak piyasasında kazançlarının ve faaliyet artışının görülmeye devam edileceği beklentisi altında, Çinko fiyatları 2.300-2.750 $ / t seviyelerinde işlem görecek.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Kurşun fiyatları Ağustos ayını %6.91’lik artış ile 2.304 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Kurşun Stokları ise aynı ay için %3.93’lük artış gösterdi. Aynı dönem için LME Kalay fiyatları %11.13’lük düşüş ile 25.550 dolar/ton olurken, LME Kalay stokları %22.15’lik artış gösterdi. Analistlere göre; tüketicilerin toparlanma beklentisi bu çeyrekte azaldı ve kurşun fiyatı 1.980$ - 2.190$/t aralığındaki en yüksek ve en düşük seviyelerde dalgalandı. Çinko-kurşun primi, çinkodaki düşüşün kurşuna kıyasla daha güçlü olmasının ardından 232$/t ile son yılların en düşük seviyesine geldi. İnşaat malzemeleri, özellikle inşaat sektöründe Çin'in durgun görünümünün yükünü hissediyor. Nispeten istikrarlı makro koşullarla, kurşun fiyatlarının 2023'ün 3. çeyreğinde 2.000-2.240$/t aralığında dalgalanarak işlem görmeye devam edeceğini tahmin ediyoruz. Myanmar'ın kalay cevheri ihracat yasağının etkisiyle çeyrek boyunca %6,22 değer kazanan kalay, ana metaller grubundaki tek istisna oldu. Yetkililerin sorunsuz bir demobilizasyon süreci umduğu göz önüne alındığında, katı ve acil bir uygulama görmekte zorlansak da, Çin'de hala oldukça fazla tampon stok var, bu nedenle zamanlama piyasadaki fiziksel sıkışıklığı değerlendirmek için anahtar olacak. Küresel talebin durgun seyretmesi nedeniyle fiyatların arz güçleri tarafından yönlendirilmeye devam etmesini ve vadeli işlemlerin 26.000-30.000$/t aralığında kalmasını bekleniyor.

Demir Cevheri fiyatları, Ağustos ayını %6.31’lik artış ile 118 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, TÜSMOD Hurda Demir fiyat endeksi Ağustos ayında %7.10 artış yönlü oldu. LME Çelik Hurda CFR Türkiye (Platts) fiyatları Ağustos ayında %3.45’lik artış kaydederken, 2023 yılı değişimi %3.08 düşüş yönlü oldu. LME İnşaat Çeliği FOB Türkiye (Platts) fiyatları ise Ağustos ayında %3.70’lik düşüş  gösterirken, 2023 yılındaki değişim %15.93 azalış yönlü oldu. Analistlere göre, demir cevheri vadeli işlemleri Çin'in teşvik görünümüne tabi olmaya devam ediyor. Piyasanın büyük bir teşvik beklentisine rağmen, desteğin kapsamının daha sınırlı olması bekleniyor. Bu durum büyümeyi hemen artırmasa da, Çin'in karantina kısıtlamalarından kurtulması için sürdürülebilir bir yol oluşturmalı ve teşvikleri borcu aşırı şişirmeden dengelemelidir. Bununla birlikte, düzenleyicilerin büyük fiyat artışlarının ardından denetimi sıkılaştırmaya daha yatkın olduğu göz önüne alındığında, fiyatların 120$/mt'un üzerine çıkmasına temkinli yaklaşılıyor. Uzmanların yılsonu beklentisi ise 100-120 $/mt aralığında oldu.

Plastik ve Kauçuk:

Ağustos ayında plastik fiyatlarında ortalama %1.53’lük düşüş görülürken, yıllık değişim ortalama %5.02 düşüş olarak gerçekleşti. Ağustos ayında fiyatı en çok düşen plastik %7.73 ile ABS olurken, bunu %4.55 ile PC, %2.97 ile PS ve %2.88 ile POM takip etti. Chemorbis haberlerine göre; Avrupa’da oyuncular uzun yaz tatilinden kademeli olarak dönmeye başlarken, bazı kaynaklar Ağustos’ta piyasa faaliyetlerinin beklenenden daha iyi olduğunu bildirdi. Bu durum, Eylül için dile getirilen güçlü beklentiler öncesinde yapılan temkinli ön alımlara bağlandı. Yükselen maliyetler ana baskı unsuru olmayı sürdürerek Ağustos ayında spot PET ve stirenik piyasalarını yukarı çekti. Spot PET ve ABS piyasaları uzun süreli düşüş eğilimi sonrasında yön değiştirirken, PS fiyatları Ağustos’ta iki aylık düşüş eğilimine son verdi. Piyasaların artışlarını Eylül’e taşıması bekleniyor. Oyuncularsa halen artışların ne ölçüde hazmedileceğini sorguluyor. Görünen o ki maliyet ve talep üzerindeki makroekonomik etkiler piyasalara yön veriyor olacak. Bölgedeki piyasalar son bir yıldır çoğunlukla düşüş eğilimli seyretmenin ardından yön değiştirdi. Nitekim, ChemOrbis verilerine göre spot fiyatlar Temmuz 2022’den bu yana yaklaşık %45’lik bir düşüş kaydetti ve Temmuz sonlarında iki buçuk yılın en düşük seviyesinde dip yaptı. Fiyat zamları esasen sınırlı ithal tedarik ve yükselen hammadde kontratlarından kaynaklandı. Temmuz ve Ağustos PX kontratlarında sırasıyla 30€/ton ve 20€/tonluk artışlar görüldü. Üreticiler zararla satış yapmamak için zamlar uyguladı. Bu arada, işletim oranlarını düşük tutmak da tedarikçileri destekledi. Ancak, talep yaz tatillerinde ilave gerilediği için şişelik PET işlemleri yaklaşık 30€/tonluk kısıtlı artışlarla yapıldı. Eylül için güçlü beklentiler canlı alım iştahından ziyade güçlü hammadde maliyetlerinden kaynaklandı. İşleyiciler tatile gitmeden önce sınırlı alımlar yaptı ve bu da alıcı kanadında stokların düşük olduğunu doğruluyor. Bölgedeki üreticiler son çeyrekte geleneksel bakım duruşlarını uygularsa, Çin’den sınırlı ithalat da düşünüldüğünde tedarik daha da azalabilir. Ancak, yüksek şişe sezonunun sona ermesi artışları kontrol altında tutacak. PS fiyatları, zayıf piyasa dinamiklerine kayıtsız kalarak yükselen stiren kontratları nedeniyle iki aylık düşüş eğilimine son verdi ve bu ayın başlarında iki buçuk yılın en düşük seviyelerinden toparlandı. Türev PS piyasalarında tedarik endişesi bildirilmezken, durgun talep yaz rehavetini ve zayıf makroekonomik koşulları yansıttı. Stiren tedariki, bölgedeki bazı üretim aksaklıkları nedeniyle kayda değer ölçüde azalarak spot fiyatları epey yükseltti. ChemOrbis Fiyat Sihirbazı’na göre, FOB NWE bazındaki stiren fiyatları Ağustos’un son haftasında 1650$/ton civarında bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve ardından bazı düzeltmeler gördü. Eylül kontratlarının da yüksek spot fiyatlar ve hammadde değerleri nedeniyle üç haneye varan artışlarla yapılması bekleniyor. Üreticiler, stiren maliyetini fiyatlarına yansıtacak. Fiyat zamları ve stok yenileme gereksinimleri, gelecek ay alıcıları piyasaya geri çekebilir. ABS’e gelince, fiyatlar Nisan 2022’den bu yana amansız bir düşüş eğilimindeydi ve Aralık 2020’den bu yana en düşük seviyelerine geriledi. Bu durum, türev sektörlerdeki sert gerilemeye bağlandı. ABS, ev aletleri, oyuncaklar ve tüketici elektroniğinin yanı sıra otomotiv ve inşaat sektörlerinde kullanılıyor. Ancak, ABS için haftalık ortalama veriler bazı işlemlerde yükselen stiren kontratının desteğiyle ufak zamlar görülmesinin ardından fiyatların bu ay dip yaptığını gösterdi. Fiyatlarda stabil seviyeler de görüldü. Piyasa bol arz, zayıf talep ve düşen ithal tekliflerin baskısı altında kalsa da, yükselen maliyetler Eylül ayında tedarikçileri tekliflerini yükseltmeye teşvik edecek. Eylül ayı bütadien kontratı geçen aya kıyasla 35€/ton yükselirken, gözler şimdilerde yapılması beklenen yeni stiren kontratına çevrildi. Yurtiçi piyasalardaki yansılamaları özetlersek isek : PP satıcıları ilave zam hedefliyor, alıcılar dirençli. Global çapta yükselen ham petrol fiyatları ve Avrupa’da artışla yapılan propilen kontratları, Ağustos sonlarında tüccarlar arasında havanın hafif iyileşmesine neden oldu. PE’de sınırlı ithal kotalar zayıf PE talebini dengeledi. PE tedarikçileri Orta Doğu'dan sınırlı kotalara dayanarak bu hafta piyasayı daha yüksek Eylül teklifleriyle test etmeye başladı. Eylül ayının ilk PVC teklifleri, alıcıların direnci nedeniyle çalışmadı. PVC fiyatları yükselen hammadde zincirine rağmen hafif gevşedi. PET piyasaları, artan maliyetler ve talepsizlik sebebiyle stabil. Hem ithal hem de yurtiçi şişelik PET piyasası çoğunlukla stabil bir seyir izledi. Türkiye’de, ithal ve yurtiçi PS piyasaları ilave artışlar gördü. PS fiyatları güçlü hammadde zincirinden destek görmeyi sürdürdü. Yurtiçi ABS piyasası, ithallerdeki hafif artışa kayıtsız kaldı. Yurtiçi fiyatlar yükselen maliyetler ve yavaş talebin arasında kalırken, ithal fiyatlar yükselen hammadde piyasalarından destek bulmaya devam etti.

Enerji ve Petrol:

BOTAŞ'ın internet sitesinde Eylül ayına ilişkin tarife tablosu yayımlandı. BloombergHT haberine gore; BOTAŞ'ın internet sitesinde yayımlanan tarife tablosuna göre, doğalgazda Eylül’de geçerli olacak mesken ve sanayi abonelerinin tarifesi ile elektrik üretim amaçlı tarife sabit kaldı. Buna göre, BOTAŞ'ın konut tüketicileri için dağıtım şirketlerine Eylül’de uygulayacağı satış fiyatı 1000 metreküp doğalgaz için 4 bin 80 lira olarak açıklandı. Sanayi abonelerinin tarifesi, kademe 1 için 1000 metreküp doğalgazda 7 bin 124 lira, kademe 2 için ise 9 bin 478 lira olarak belirlendi. Elektrik üretim amaçlı tarifede ise 1000 metreküp doğal gazın fiyatı 10 bin lira olarak duyuruldu. Yurtiçi pompa fiyatları Ağustos ayında Motorin için %7.19, K95 Benzin için %4.68 oranında artış gösterdi. Dünya haberine gore; Suudi Arabistan, temmuz itibarıyla uyguladığı günlük 1 milyon, Rusya da günlük 300 bin varil gönüllü petrol üretimi kesintisini yıl sonuna kadar devam ettireceğini duyurmuş ve duyuru sonrası petrol fiyatları 91 doları geçmişti. Brent petrolün geçen aralıkta 86 doları, 2024 sonunda 93 doları göreceğini öngören Goldman Sachs, son karar sonrası “iki yükseliş riski” açıkladı. Goldman Sachs'taki analistler yayınladıkları son raporda, "OPEC+'nın 2023 kesintilerini 2024 sonuna kadar tamamen sürdürdüğü ve Suudi Arabistan'ın üretimi yalnızca kademeli olarak artırdığı bir yükseliş senaryosunu düşünün" diye yazdı. Banka, bu senaryoda Brent petrol fiyatlarının Aralık 2024'te muhtemelen varil başına 107 dolara çıkacağını açıkladı. Goldman Sachs bunun bankanın "temel görüşü" olmadığını, çünkü böyle bir stratejinin geri tepebileceğini vurguladı. Öte yandan, Suudilerin kesintiyi uzatma kararının 2024 ABD Başkanlık seçimini dahi etkileyeceği iddia edildi. Axios, kararın ABD’de zaten bir süredir yükselişte olan benzin fiyatlarını artıracağını, bunun da seçim öncesi Demokratların adayı olan Başkan Joe Biden’ın başını ağrıtacağı belirtildi. Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan dün düzenlediği basın toplantısında Biden’ın fiyatları düşürmek için elinden gelen her şeyi yaptığını ifade etti. AA haberine gore; EIA'nın "Ağustos 2023 Kısa Dönem Enerji Görünümü Raporu"na göre, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) en büyük üreticisi Suudi Arabistan'ın ham petrol üretimine yönelik gönüllü kesintiyi eylül ayını kapsayacak şekilde uzatma kararı ve yılın ikinci yarısında küresel petrol talebinde beklenen artışın fiyat hareketlerinde etkili olacağı tahmin ediliyor. Artan küresel petrol talebine rağmen Suudi Arabistan'ın üretim kesintilerinin küresel petrol stoklarının düşmesine neden olacağı ve bu durumun yıl sonuna kadar petrol fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturacağı öngörülüyor. Bu yılın ilk yarısında günlük ortalama 600 bin varil artan küresel petrol stoklarının, yılın ikinci yarısında günlük ortalama 400 bin varil gerileyeceği tahmin ediliyor. Gelecek yıl ise küresel stoklarda kısıtlı bir artış öngörülüyor. Bu çerçevede, Brent türü ham petrolün varil fiyatının yıl sonuna kadar 82,62 dolara yükselmesi bekleniyor. Bu rakam bir önceki raporda 79,54 dolar olarak tahmin edilmişti. Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün ortalama varil fiyatının da 77,79 dolar olacağı öngörülüyor. Söz konusu rakam, geçen ay 74,61 dolar olarak öngörülmüştü. Gelecek yıl ise Brent türü ham petrolün ortalama varil fiyatının 86,48 dolar, WTI türü ham petrolün ortalama varil fiyatının ise 81,48 dolar olması bekleniyor. ABD'de günlük ortalama ham petrol üretiminin bu yıl yaklaşık 12 milyon 800 bin varil olması bekleniyor. Geçen yıl bu rakam yaklaşık 11 milyon 890 bin varil olarak kayıtlara geçmişti. Barclays, piyasa dengelerinin gelecek yıl daha da sıkılaşmasını beklediği için 2024 yılı Brent fiyat tahminini varil başına 8 dolar artırarak 97 dolara yükseltti. Barclays bir notunda, "Başta ABD olmak üzere OPEC+ dışı arz artışının yavaşlaması ve yapısal kısıtlamalar nedeniyle bazı OPEC+ üreticilerinin devam eden eksik üretimi, petrol fiyatlarına ilişkin yapıcı görüşümüzün arkasındaki temel tezimizi destekliyor," dedi. Barclays, 2023 yılında 670 bin varil/gün (kb/d) ve 2024 yılında 250 kb/d arz açığı öngörüyor ve Ocak 2024 Brent kontratında varil başına 1,1 dolar net maliyetle 90-95 dolar aralığında uzun pozisyon alınmasını tavsiye ediyor. Bununla birlikte, banka 2023 Brent tahminini varil başına 3 dolar düşürerek 84 dolara indirdi, ancak dördüncü çeyrek görünümünü değiştirmeyerek varil başına 92 dolarda bıraktı.

Döviz Kurları:

TCMB 31 Ağustos 2023 kapanış verilerine göre, USD döviz satış kuru bazında %0.99’luk azalış ile 26,71 TL; EUR döviz satış kuru bazında %2.29’luk azalış ile 29,07 oldu. EUR/USD paritesi ise Ağustos ayında %1.31 azalarak, 1.0882 seviyesine geriledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ağustos ayı Piyasa Katılımcıları Anketine göre; cari yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 28,46 TL iken, bu anket döneminde 29,82 TL olmuştur. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 31,42 TL iken, bu anket döneminde 34,58 TL olarak gerçekleşmiştir. Habertürk haberine gore; 2024-2026 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Plan (OVP) açıklandı. Planda Gayrisafi Yurt İçi Hasıla hem TL bazında hem dolar bazında rakamlarla ifade edildi. Bu rakamlarla hesaplama yapıldığında; yıllık ortalama dolar kuru tahminleri 2024'te 36.78, 2025'te 43.94, 2026'da ise 47.80 olarak ortaya çıktı. FED'in 2024'te faiz indirimine gitme ihtimali ve ECB'nin ısrarla yüksek tutmaya devam ettiği kilit faiz oranları, şimdilik daha güçlü bir Avro'nun lehine görünüyor diyen Commerbank’ın EUR/USD parite tahmini 2023 4.Çeyrek ile 2024 yılının dört çeyreği için sırasıyla 1.14, 1.15, 1.15, 1.14, 1.12 şeklinde açıklandı. ING Ağustos ayı raporunda dolar kurunu  aynı dönemler için 30.00, 31.19, 32.56, 34.16 ve 36.00 olarak tahmin etti.

Yurtiçi Fiyat  ve Maliyet Endeksleri:

TUİK verilerine göre, Yİ-ÜFE (2010=100) 2023 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %5,89, bir önceki yılın Aralık ayına göre %31,59, bir önceki yılın aynı ayına göre %49,41 ve on iki aylık ortalamalara göre %71,97 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %66,42 artış, imalatta %54,41 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %8,21 azalış, ve su temininde %67,09 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %46,41, dayanıklı tüketim malında %61,05, dayanıksız tüketim malında %66,46, enerjide %20,70 ve sermaye malında %64,88 artış olarak gerçekleşti. Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %9,99, imalatta %5,41, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %10,16 ve su temininde %6,88 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %3,83, dayanıklı tüketim malında %8,74, dayanıksız tüketim malında %5,67, enerjide %14,27 ve sermaye malında %4,04 artış olarak gerçekleşti. Yıllık azalış gösteren tek alt sektör %8,21 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme oldu. Buna karşılık temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları %99,44, diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri %91,41, içecekler %81,79 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Aylık en düşük artış; %1,06 ile tütün ürünleri, %1,39 ile ana metaller, %1,79 ile metal cevherleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz %21,85, kok ve rafine petrol ürünleri %18,93, temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları %18,06 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.