Prof. Dr. Ali Rıza Büyükuslu
Yapay Zekayı Anlamak
Dijital çağımızın en önemli ve yaygın kullanılmaya başlayan yıkıcı dijital teknoloji devrimi yapay zekadır. Yapay zeka yüksek ivme ve hız ile bütün iş kollarında yayılmaya başlamıştır. Yapay zeka temelli yapılan Ar-Ge ve proje çalışmaları ve bu konuya ayrılan bütçeler her geçen gün artmaktadır.
Çevrimci platformlar, ICT şirketleri, IOT şirketleri, Fintech şirketleri gibi büyük veri hacimlerine sahip yada büyük veri hacimlerine ulaşma özelliği olan işletmelerin daha fazla yapay zekaya yatırım yaptığını gözlemliyoruz. Diğer taraftan, finans, hizmet ve iletişim sektörlerine mukayese ile üretim sektörlerinde yapay zeka aplikasyonlarının henüz istenilen düzeyde olmadığı. Tarım sektöründe ise bu konuda henüz yeterli bilinç oluşmadığı, çalışma, emek, zaman ve kaynak ayrılmadığı görülmektedir.
Bu nokta da dijital teknolojilerin önemine ilişkin bilgi ve eğitim eksikliğinin yanı sıra özellikle küçük ölçekli işletmeler ve KOBİ bağlamında konuya maliyet boyutu ile yaklaşıldığı ve yapay zeka temelli otomasyona veya dijital teknoloji bazlı üretim modellerine bir an evvel geçmek yerine alışık oldukları konvensiyonel üretim içinde bir süre daha idare etmek suretiyle ayakta kalmayı tercih ettiklerini görüyoruz. İş dünyasının ve işverenlerin teknolojik değişim ve beraberinde gelen üretim ilişkilerindeki yeniliklere tarih boyunca tutucu davrandıkları ve oyunu kurallarına göre oynamaya genelde son anda veya çaresizlik noktasında dahil olduklarını biliyoruz. Ancak bu sefer dijital çağın ve yapay zeka teknolojisinin rekabet yarışındaki üstünlüğü ve belirleyici etkisi çok daha büyük olduğu için trene en son atlayanların söz konusu değişeme adaptasyonun imkansız bir durum yaratabilir.
KOBİ’lerin yapay zeka uygulamalarını kullanma noktasında aceleci olmayan yada yeterince heyecanlı görünmeyen yaklaşımları bu şirketlerin genelde yönetmesi gereken veri hacimlerinin az olması ile de açıklanabilir. Ancak, bu noktada yapay zeka ile ilgili hatırlatılması gereken önemli husus yapay zeka kullanımı sadece operasyonel süreçlerde teknolojik çözümler, iyileştirme yada performans gelişimi sağlamıyor aynı zamanda pazarlama, satış ve müşteri- ürün arasında sadakat tesisi boyutuyla özellikle tüketici tercihlerinin tespiti ve manipülasyonunda önemli katkı yapıyor.