İster büyük ister küçük olsun, her proje bir fikirle ve onu geliştiren insanlarla başlar.

 Üretim Yürütme Sistemlerinde Kavramsal Tasarım

İster büyük ister küçük olsun, her proje bir fikirle ve onu geliştiren insanlarla başlar. Bu fikri kavramsal tasarıma, yani gerçeğe dönüştürmenin ilk adımına başlıyoruz.

Bu aşamada MES’te ana amaç müşteri ana ihtiyaçlarını anlamak ve ona göre sistem tasarımı yapmaktır. Hem müşterinin var olan durumu incelenir hem de müşterinin bu süreçteki beklentileri ve olması gereken yapı (to-be) tasarlanır.

Fikirleri keşfetmek istiyoruz bundan dolayı yaptığımız tasarım kolayca incelenebilir ve değiştirilebilir. Burada projenin kavramsal temeli atılır. Diğer her adım kavramsal tasarım üzerine kuruludur.

Amacımız: “Sadece değişim değil, daha iyisi için de değişim!”  

Kavramsal tasarım aynı zamanda önerilen sistemin, ne yapması gerektiği, nasıl davranması gerektiği , neye benzemesi gerektiği ve kullanıcılar tarafından amaçlandığı şekilde anlaşılabilecek bir dizi fikir ve kavramlar açısından bir açıklama sağlar.

Kavramsal tasarımda “Planlama” bu sürecin önemli bir parçasıdır.Üretimin veri modeli, ürünün tam bir tanımını, gerçek ürün tanımını ve buna dayanarak, gerekli kaynakları ve üretim ortamının (esas olarak makine ve ekipman) bir açıklamasını içerir. Veri modelinin ayrıntı derecesi, planlama veya yürütme sürecinden yapılan taleplerden kaynaklanmaktadır. Örneğin, planlama sürecinde “optimize edilmiş hazırlık süresi” ancak, her bir ürün için tüm makine ve ekipmanların kurulum süreleri veritabanına girilmişse yürütülebilir; etkin bir maliyet kontrolü, ancak gerekli tüm kaynaklar için planlama maliyetleri ve bu kaynaklar için çalışma planında termin süreleri mevcutsa gerçekleştirilebilir.

Üretimin amacı, ürünün en yüksek kalitede hızlı ve uygun maliyetli bir şekilde üretilmesidir bu nedenle ürün tanımı MES'in ana konusudur. Ana veriler, bir kurumsal kaynak planlama (ERP) sistemine girilir ve yönetilir. ERP ana verilerini MES'e aktardıktan sonra, ürün tanımı verileri MES için gerektiği gibi desteklenir. Özellikle, her ürün için ayrıntılı bir çalışma planına ihtiyaç vardır. Çalışma planı “ne” üretileceğini ve “nasıl” üretileceğini belirler. Ayrıca, gerekli kaynaklar - yani “ne ile” üretim yapılacaktır listelenir.

Ürün, üretim çalışma planında çeşitli kaynaklar kullanılarak oluşturulur. Bir üretim tesisinde farklı varyantlarda çeşitli ürünler üretilebilir. Ürünler hiyerarşik gruplara ayrılabilir.

 Planlamanın yapılması için ERP’den gelen ana veriler;

• Üretim ortamının ve kaynaklarının tanımı (“neyle” üretilecek):

• Makine, ekipman tanımları

• Personel tanımları, Polivalans tanımları

• Malzemeler ve ön ürünler

• Ürün tanımı ve üretim kontrolü ile ilgili veriler

• Sistem ve miktar birimleri gibi yardımcı veriler.

• Çevrim Süreleri, makine hızları, performans bilgileri

Çalışma planında bir dizi operasyon ve makinelerle bağlantı kurulur. Bu dizi ayrıca alternatif istasyonlar ve koşullu döngüler içerebilir. Üretim biriminin gerçek yolu (seçilen alternatif istasyon), siparişin en ince planlama aşamasına kadar belirlenmez. Çalışma planı her ürün için tanımlanmıştır ve varyantları için de geçerlidir. Ham maddeler veya ön ürünler olabilir. Dahili olarak üretilen ön ürünler de MES'de eşleştirilir.

Planlamada sıra numarası, bir iş planı içinde bir sıra numarası vasıtasıyla açıkça tanımlanır. (sıra numarası 100, 200, 300 vb.) Birçok sistemde kullanılır ve alternatif veya paralel çalışma sıralarının sayısal şemaya kolayca entegre edilmesini sağlar.

Operasyon, üretim aşamasında yapılanlar ve tahsis edilen tüm kaynakları (üretim adımının nasıl yürütüldüğü) tanımlar. Operasyonlar ya çalışma planının oluşturulmasından önce tanımlanmıştır ya da çalışma planının derlenmesi sırasında oluşturulabilir.

İş Merkezi / iş istasyonu. Bir makine, bir otomatik veya manuel bir iş istasyonuyla bağlantı, operasyonun yerini, yani üretim adımının gerçekleştirildiği yeri tanımlar. İşlemler alternatif olarak birkaç makinede (ör. Acil durum stratejisi olarak makine A veya makine B) veya ayrıca birkaç makinede paralel olarak (örneğin kapasiteyi artırmak için hem makine A hem de makine B) gerçekleştirilebilir. Bu alternatif veya paralel istasyonlar, çalışma planında özel olarak işaretlenmiştir. İlgili alternatif veya paralel makine operasyon planlama sisteminde seçilebilir veya şartlara bağlı olarak yürütme sürecinde seçilebilir.

Kavramsal Tasarımda Planlamanın yanı sıra Üretim ve Analiz süreçleri de tasarlanır.

trexDCAS Proje Danışmanı Ümit Acar