Barbaros Demirci
Türkiye Tekstil Plastikleri Sektörü
Türkiye, dünyanın en önemli tekstil ve konfeksiyon üreticisi ülkelerinden biridir. Dünyanın en büyük 6ncı ve AB'nin de en büyük 3üncü tedarikçisi arasında yer almaktadır. Türkiye tekstil sektör ihracatı, ülke toplam ihracatının %9,5’unu oluşturmaktadır. 2019 yılında hazır giyim ihracatında en az %8 artış beklenmektedir. Türkiye, dünyanın en önemli tekstil ve hazır giyim merkezlerinden biridir. Otomotivden sonra Türkiye'nin en başarılı ihracat ürünü giyimdir.
Türkiye’de tekstil ve hazır giyim sektörü, yüksek standartlara ulaşabilme kabiliyeti ile dünya ticaretinde önemli bir role sahiptir. Yüksek kaliteli ve geniş bir ürün yelpazesi ile uluslararası pazarlarda rekabet edebilmektedir. İtalya, Rusya, Almanya, Romanya ve Bulgaristan gibi Avrupa ülkeleri, Türkiye'nin kumaş ihracatı için en önemli pazarlardır.
1980–2018 yııları arasındaki 36 yıllık sürede, tekstil endüstrisinin üretimi ve ihracatı, düşük katma değerli ürünlerden yüksek katma değerli ve modaya uygun ürünlere doğru kaymıştır.
Son iki yıldır tekstil sektörü, komşu ülkelerdeki jeopolitik koşullara ve Türkiye ile önde gelen Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasındaki diplomatik gerginliğe rağmen istikrarını korumuştur. Moda odaklı ve kaliteli ürünleriyle Türkiye, özellikle Avrupa pazarında payını arttırmaktadır.
Her ne kadar Türk tekstil endüstrisi yıllar içinde istikrarlı bir büyüme yaşamış olsa da, Çin ile rekabet etmesi gerektiği için zorluklarla karşı karşıyadır. Türkiye tekstil sektörü Çin’in düşük işgücü maliyeti nedeniyle avantajını yitirmeye başlamıştır. Sektör, özellikle AB'nin Güney Kore ve Hindistan ile serbest ticaret anlaşmaları yapma kararından da olumsuz etkilenmiştir. Artan rekabete karşılık, Türk hükümeti Turquality programı ile yerli üreticilerin daha rekabetçi hale gelmesi için çaba sarfetmektedir.
Türkiye'de tekstil plastikleri imal eden KOBİ düzeyinde yaklaşık 230 firma mevcuttur. Tekstil, kompozit malzemelerde, cam elyafı ve karbon elyafı takviyeli plastikler gibi, takviye malzeme olarak kullanılmaktadır. Türk tekstil endüstrisinde kullanılan en önemli iki elyaf pamuk ve polyesterdir. En önemli üç sentetik elyaf ise polyester, naylon ve akriliktir.
2014 yılında 457 bin ton ve 2,35 milyar dolar olan tekstil plastikleri üretimi son 5 yılda yılda ortalama miktar bazında %5 değer bazında da %4 artarak. 2018 yılında 549 bin ton ve 2,7 milyar dolara çıkmıştır. 2018 yılında tekstil plastikleri üretimi, plastik sektörü toplam mamul üretimi içinden %6 pay almıştır.
2014 yılında 41 bin ton ve 201 milyon dolar olan tekstil plastikleri ithalatı son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %1, değer bazında da %2 azalarak 2018 yılında 40 bin ton ve 189 milyon dolara inmiştir. 2018 yılında ithalatın iç pazar tüketimi içindeki payı miktar bazında % 7 değer bazında da %8 olarak gerçekleşmiştir.
2018'de toplam tekstil plastikleri ithalatının %89'u 10 ülkeden gerçekleştirilmiştir. Çin, Güney Kore, Almanya, İtalya ve Polonya, Türkiye'nin tekstil plastiklerini en çok ithal ettiği ülkeleri oluşturmuştur.
2018'de Ülkelere Göre Tekstil Plastikleri İthalatı
2018 yılında tekstil plastikleri ithalatı, plastik sektörü toplam ithalatı içinden %7 pay almıştır.
2014 yılında 25 bin ton ve 135 milyon dolar olan tekstil plastikleri ihracatı son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %3, değer bazında da %4 azalarak 2018 yılında 22 bin tona ve 113 milyon dolara inmiştir. 2018 yılında ihracatın üretim içindeki payı miktar ve değer bazında %4 olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılında tekstil plastikleri ihracatı, plastik sektörü toplam mamul ihracatı içinden %1,2 pay almıştır.
2018 yılında toplam tekstil plastikleri ihracatının %51'i 10 ülkeye yönelik olarak gerçekleşmiştir. İngiltere, Polonya, İspanya ve Almanya, Türkiye'nin tekstil plastikleri ihracatında başlıca ülkeleri oluşturmaktadır.
2018'de Ülkelere Göre Tekstil Plastikleri İhracatı
2014 yılında 473 bin ton ve 2,42 milyar dolar olan tekstil plastikleri yurt içi tüketimi. son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %5 değer bazında da %4 artarak 2018 yılında 567 bin tona ve 2,78 milyar dolara çıkmıştır. 2018 yılında tekstil plastik yurtiçi tüketimi, plastik sektörü toplam yurtiçi tiketimi içinden %7,2 pay almıştır.
2016 ve 2017 yıllarında tekstil plastikleri ithal fiyatlarının,üzetinde iken 2018 yılında ihraç fiyatı ithal fiyatın altına inmiştir. 2018 yılında birim ithal fiyatı 5,1$/Kg birim ihraç fiyatı ise 5,1 $/Kg olarak gerçekleşmiştir
Tekstil Plastiklerinde Birim İthal ve İhraç Fiyatları ($/Kg)
Türkiye, tekstil plastikleri dış ticaretinde açık vermektedir. Dış ticaret açığı 2018 yılında 18 bin ton ve 76 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Türkiye Tekstil Plastikleri Endüstrisinde Arz ve Talep dengesi (1000 Mt)