Müjgan Çetin
İNOVASYON Fırsatları ve Z NESLİ
‘Ekranları başında büyüyen (ortalama 6 saat/gün) bu neslin mensuplarının; (frontal korteks) beynin ön kısmının yaşlarına göre yetersiz olduğu gözlemlenmektedir. Bu yeni varoluş tarzı insanı aptallaştırır, kötürümleştirir.’[1] Ne korkunç bir cümle değil mi? Jean Twenge BEN Nesli[2] isimli kitabı ile Y nesli’ni anlatmıştı. Şimdi de 1995 den sonra doğan Z NESLİ denilen bu yeni nesli (internet nesli) İ-Nesli isimli kitabında anlatıyor. Bu kitabın çarpıcı bulgu ve değerlendirmeleri düşünülmeye değer… ABD’nin nüfüsünun %24’ünü içeren 74 Milyonluk kitleyi kapsayan araştırma sonuçları ile desteklenen ve telefon-yüz yüze derinlemesine görüşmelerle ve üniversitede öğrenciler ile yaptığı çalışmalarla zenginleşen kitabındaki tespitler, sadece girişte yazdığım ağır cümlelerle sınırlı kalmıyor ve Y Nesli hakkında çok düşündürücü değerlendirmeler yapıyor. Twenge’in kitapta sıraladığı bu neslin davranış ve yaklaşımlarını özetle sıralamak istiyorum.
İ-Nesli daha yavaş büyüyor. 18 yaşındakiler, önceki nesillere göre 15 yaşındaymış gibi, 13 yaşındakiler 10 yaşındaymış gibi davranıyor. Bu nesil pek çalışmayı sevmiyor, çalışmak yerine sanal oyunları tercih ediyor. Anne babalarından rahatlıkla para istiyorlar.
Kaygılı ebeveynler tarafından yetiştirildikleri için; kırılgan, kaygılı gençlerin, güvenli alan arayışları var. Bu nesil; ‘Daha güvenli yaşıyorlar ama daha yalnız yaşıyorlar. Kendilerinden ve geleceklerinden emin olmadıkları için, yöneticileri tarafından güvenli ortam sunulmasını bekliyorlar.
Yüz yüze görüşmeyi tercih etmiyorlar. Sanal ve sözde muhabbet yaşıyorlar. Sosyal medyada daha fazla zaman geçiren ergenler, gerçek durumlarıyla yüzleşmeye hiç hazır değiller. Eleştiri kabul etmiyorlar. Eleştiri geldiğinde paniğe kapılıyorlar.
Kitap, gazete, dergi okuma alışkanlıkları düşüyor. Sosyal sorunlara daha duyarlılar, katkıda bulunmak istiyorlar, ama bunun için bir şey yapmak istemiyorlar.
Y nesli; işten ilginç ve kendi içinde ödüllendirici olmasını beklerken; Z nesli, ‘işimden nefret etmeyim, yeter..’ diyor. İşin hayatlarının tamamını kapsamasını istemiyorlar.
‘Bütün bu söylenenler ABD gençlerini kapsıyor.’ ‘Ülkemizin yeni nesli bu özellikleri gösteriyor mu ki?’ diye düşündüğümüzde, British Council, tüm dünyada yürüttüğü ‘Next Generation araştırma serisi’[3] kapsamında, Yaşama Dair Vakıf (YADA) ve Gelecek Daha Net (GDN) Gençlik Platformu ile işbirliği yaparak Next Generation Türkiye araştırması bize ışık tutuyor. Bu araştırmada; 12 şehirde, yaşları 18 ve 30 arasında değişen 2.524 kişi ile ve 15 gençle de derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiş. Bu araştırmaya göre; ‘….Türkiye'deki gençlerin ev, aile, ülke ve bölge gibi topluluklarla güçlü bağları bulunuyor. Söz konusu bağlar onlara vazgeçilmez bir destek ve güvenlik sunuyor. ….’ bu değerlendirmeden de gördüğümüz gibi yeni nesil güven aynı özellik arayışında ülkemizde daha şanslı …. Yine ülkemizde yapılan araştırmalardan biri de, Hacı Yunus Taş ve Semih Kaçar’ın[4] Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisinde yayınlanan araştırmasıdır. Bu araştırma 2019 yılında, Sakarya’da yer alan 500 çalışanı olan bir mobilya firmasında 100 kişi ile birebir ve yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiş. Elimdeki kitap, araştırma ve çalışmalardan yola çıkarak, bu üç neslin farklılıklarını aşağıdaki tabloda özetlemek istiyorum.
X Kuşağı |
Y Kuşağı |
Z Kuşağı |
Otoriteye saygılı, otoriteyle etkileşimlerinde iletişim üslubuna dikkat eden, çatışma ve gerginlikten uzak duran bir tutuma sahiptir. |
Emir almaktan ya da üzerinde otorite kurulmasından hoşlanmazlar.
Çalışma yaşamına girer girmez terfi olanaklarını kısa sürede aramaya başlarlar. |
|
Tasarruf yapmak onlar için önemli Yaratıcılıklarını kullanarak ulaşabilecekleri hedefler isterler. Çalışkan, realist ve rekabetçidirler.
|
Çalıştıkları işyerlerine güçlü bir bağlılık hissetmezler. Sorgulayıcı, tatminsiz ve girişimci ruhlu bir kuşaktır.
Çevreye ve dünyaya çok daha duyarlılar.
Yaptıkları işin anlamını, amacını ve neden yaptıklarını sorgularlar
|
Motivasyonu yüksek ve girişimci bir ruha sahiptir. Yaratıcı, tüketici ve geleneksellikten uzak bir kuşaktır.
En bireyselleşmiş, en yalnız yaşam tarzını tercih ederler.
Özellikle bilgiye ulaşma ve verileri bir bütün olarak kullanmaları önemlidir. Veri elde edebilme ve işleyebilmeleri onların öğrenme hızı arttırıp, teknoloji sayesinde tüm dünya insanları ile iletişim halinde olabilmeleri çeşitli insan, mekân ve kültürleri tanımalarına sebep olabilmektedir. |
Teknolojide, sanatta, siyasette büyük değişimlere şahit olmuş ve bunlara uyum sağlayabilmişlerdir.
Çeşitliliğe açık bir nesildir. Farklı ırk ve dinlerden insanlarla, önceki kuşaklara nazaran daha iyi anlaşırlar. |
İşyerinde kendilerine ait zaman dilimlerini, kendilerinin belirlemesine izin verilmesi gerektiğini düşünmektedirler.
İşin yapıldığı sürece işyerinde ya da başka bir ortamda yapılmış olmasının önemsenmemesi gerektiğini savunmaktadırlar.
Monoton olmayan bir çalışma ortamı isterler. Rutin işlerden sıkılabilirler. Yaptıkları işe yaratıcılıklarını katarak farklılık yaratmayı istemektedirler.
Kendine güvenen, iyimser, yetenekli, iyi eğitimli, işbirlikçi, açık fikirli, başarı odaklı, iddialı, hırslı, kariyer odaklı ve zorlu bireylerdir. |
Standart çalışma saatleri yerine, esnek çalışma saatlerini tercih ederler. Ofislerin, finansal ve fiziki açıdan mümkün ise kişiye özel olması, iş görenlerin kendi başlarına daha verimli ve etkin olacağını düşünüyorlar
|
LinkedIn’in 2020 yılı raporunda[1] ‘Z neslinin (7-22 yaş arası-1997-2012 dönemi doğanlar) şimdilik %10 u iş dünyasına katılmış bulunuyor. Ağırlıklı olarak %40 gibi bir oranla Y Nesli (23-38 yaş-1981-1997 yılları arasında doğanlar), %33 oranla X nesli (39-54 yaş) ve %15 oranla Baby Boomer (55-73 yaş) lardan oluşturuyor.’ Denilerek, iş yaşamımızdaki çeşitlilik gösteriliyor. Şimdi sormak istiyorum. ‘Bu üç nesilin kesiştiği yeni dönem iş dünyamızda çok ihtiyacımız olan İnovasyon fırsatları değere dönüşebilecek mi, sorunlarımız ve ihtiyaçlarımız çözülecek mi?’ Cevabım evet.
İnovasyon bakış açısı ile iş dünyasındaki bu nesil çeşitliliği, harika bir şey. Farklı bakış açıları, dönüşüm ve İnovasyon ile sorunlarımıza çözüm bulma yaklaşımının yeşereceği iklim. X neslinin çeşitliliğe açık olması ve değişime çabuk adapte olabilmesi, çok işimize yarayacak... Sorgulayıcı ve girişimci ruhlu, çevreye ve dünyaya çok duyarlı Y neslinin yönetimindeki Z nesli; veriye erişme ve işleme yetkinliklerini birleştirerek çok sayıda İnovasyon projesine katkı sağlayacak... X neslinin dengeyi koruması, Y neslinin radikal değişim arzusu gelecek 10 yılda çok büyük inovasyonlara yol açacak… Cesaretli Y neslinin, sunduğu güvenli ortamda çalışacak olan Z nesli, teknolojik İnovasyon projelerini kolayca ve cesaretle deneyecektir. İnovasyonun; empati kur, fırsatı gör, dene-test et, çözümü düzelt; anlayışına uygun olan bu ortam; yalnızlığının derinliğinde var olmayı seven Z nesline İnovasyon projelerini gerçekleştirme şansı sunacak…. İşin geleceği yeni rollere, sınırsız işbirliğine ve çalışanların yetkilendirilmesine doğru kayarken, bu çok çeşitli, çok kuşaklı iş gücünü daha
Esnek çalışma programları ve müşteri empati yaklaşımları ile hatadan öğrenmeye istekli bir kültür sergileyerek, İnovasyon çağına Z nesli ile gireceğiz…
Herşeyin hızla değiştiği bu kaotik ortamda, kurumsal inovasyon yönetim sistemini kurmamız, kuruluşların belirsizliğin bol ve zeminin kaygan olduğu bu ortamda can ipimiz olacaktır. Yeni ufuklara yeni nesillerimizle ulaşmak dileğiyle…
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
[1] A Guide for the Ages: What You Need to Know to Attract a Multigenerational Workforce - Bruce Anderson
February 12, 2020 web site: https://business.linkedin.com/talent-solutions/blog/diversity/2020/how-to-attract-multigenerational-workforce
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
[1] Jean M. Twenge, İ-Nesli, Kaknüs Yayınları, 2018
[2] Jean M. Twenge, Ben Nesli, Kaknüs Yayınları, 2009
[3] Next Generation araştırma serisi, British Council, Yaşama Dair Vakıf (YADA) ve Gelecek Daha Net (GDN) Gençlik
Platformu, https://www.britishcouncil.org.tr/nextgeneration
[4] Hacı Yunus Taş- Semih Kaçar, X, Y ve Z Kuşağı Çalışanlarının Yönetim Tarzları ve Bir İşletme Örneği, 2019, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/708780