Gedik Kaynak Starts Robotic Bogie Production

Dr. Mustafa Koçak CEO Gedik Holding A.Ş.

Gedik Holding A.Ş. CEO’su Dr. Mustafa Koçak, Türkiye’de bir ilk olarak boji üretimini Tülomsaş – Eskişehir için robotlu kaynak sistemi ile gerçekleştirdiklerini belirterek, raylı sistemler sektörüne sundukları otomasyon ve kaynak teli hakkında bilgiler verdi.

Türkiye’de ilk yerli robotlu boji üretimini Gedik Kaynak olarak siz hayata geçirdiniz. Bu konu hakkında bilgi verir misiniz?

Dr. Mustafa Koçak: Gedik Kaynak olarak 1963 yılından beri üretim yapan, metal sektörüne hizmet veren bir firmayız. Ürün çeşitliliğimiz açısından konumuzda Türkiye’nin en büyük şirketiyiz. Köprüler, büyük gökdelenler, üçüncü köprünün ve körfez geçiş köprüsünün ayakları gibi projelerde bizim ürünlerimiz kullanılıyor. Bütün bu büyük projelerin yapımcıları ile birlikte çalışıyoruz. Otomotiv sanayisinin ince saclarına ürünlerimizi veriyoruz. Raylı taşıtların ana konusu olan bojiler ve vagon üst kısmı için de kaynak ürünlerimizi bu sanayinin hizmetine sunuyoruz. Raylı sistemler sektörüne de gazaltı kaynağı ya da elektrot olarak ürünlerimizi veriyoruz.

Talebin artması ile bojilerin birçok kaynağının otomatik olarak yapılması ve hızlı bir üretime geçmesi ile robot kaynaklarının kullanılması zorunluluğu ortaya çıktı. TÜLOMSAŞ - Eskişehir bir proje hazırlayarak ihaleye açtı ve Gedik Kaynak olarak buna çok sıcak baktık ve ülkemizde ilk defa yapılacak robotlu boji üretim sistemine talip olduk ve ihaleyi aldık. Mühendislik anlamında Gedik Kaynak bünyesinde kurduğumuz GeKa Robot birimimizle robotlu kaynak sistemleri kullanarak projenin ön gördüğü boji çalışmalarına TÜLOMSAŞ ekibi ile birlikte başladık.

Sadece Bizim İçin Değil Türkiye İçin Büyük Bir Proje

Otomasyonun ana şartlarından bir tanesi, parçaların robotun önüne gelinceye kadar çok iyi hazırlanması gerekiyor. Robotlu sistem tarafından otomatik programlanmış olarak kaynakların yapılabilmesi için kaynatılacak parçaların boyutları ve kaynak ağızlarının çok iyi ve birbirinin aynısı olarak hazırlanması gerekmektedir. Dolayısıyla bojilerin yapılmasındaki ilk aşılması gereken zor konu buydu. Hem kaynak üretim robotlarının iyi programlanması ve hazırlanması, hem de son kullanıcı TÜLOMSAŞ ya da onların taşeronları tarafından parçaların çok yüksek hassasiyetle hazırlanıp robotun önüne getirilmesi gibi görevlerle başladık işe.

4 istasyonlu boji sisteminiz hakkında bilgi verir misiniz?

Dr. Mustafa Koçak: Otomasyon sistemlerinde işi bazen istasyonlara ayırmak gerekiyor. Birinci istasyonda işin yani parçanın ya da montajın bir kısmını yapar ve oradan ikinci istasyona geçer. İkinci istasyonda o parçaya yeni parçalar eklenerek işin bir kısmı daha yapılır. Üçüncü istasyonda da işin son kalan aşamalarını yaparak dördüncü istasyonda da komple bir bojinin bitmesi sağlanmaktadır. Hiçbir zaman bir bojinin tek bir istasyonda tüm parçaları ile birlikte kaynatılması söz konusu olamaz. Bunu adım adım yapmak gerekiyor. Bu anlamda biz de sistemimizi hücreler şeklinde kurduk, bu sistem otomasyon sisteminde çok bilinen bir üretim metodudur. Bu üretim metodunun önemi; hem kalitede sürekliliği sağlamak, aynı toleransla bojinin üretimini sağlamak, hem de kaynak sonrası manuel işlerin azaltılmasıdır. İlk defa böyle bir boji üretimi TÜLOMSAŞ tarafından kaynak robotları kullanılarak yapılacak be biz GeKa Robot bu sistemi tasarlayan ve projeyi yürüten bir kurum olarak bundan haklı bir gurur duyuyoruz. Robotları birbirini tamamlayan, yan yana çalışan işçi takımları gibi kurarak bojinin tüm kaynaklarını arka arkaya yapabilen sistemlerimizi kurduk. Başarılı bir şekilde bunları gerçekleştirdik, kaynakların değişik pozisyon ve yerlerde kesitleri alınarak kaliteleri ve kaynak nufuziyetleri kontrol ediliyor. Kontrollerin hem biz hem de proje sahibi Tülomsaş kaynak uzmanları tarafından kontrol ediliyor olması gerekmektedir. Kaynaklı parçaların tahribatsız muayene (NDT) konusunda Tülomsaş çalışanlarına gerekli eğitimler proje kapsamında verildi. Robotlu sistemleri nasıl kullanacaklarını da sistemin tümü hazır olduğunda ve kaynak işlerinin tüm süreçlerini kontrol ettikten sonra da devam edeceğiz çalışmalara. Biz GeKa Robot olarak proje sahibinin taleplerine göre sistemimizi dizayn ettik ve hedeflenen boji sayısına ve kaliteye ulaşmış olmaktan da mutluyuz.

Bu Robotlu Kaynak Otomasyon Tasarım ve Programlama Kabiliyetimizi, Bundan Sonraki Ulusal Projelerde Kullanmak ve Uygulamak İsteriz. Bunun için GeKa Robot Olarak Mühendislik Kabiliyetimizi Hem Yurtdışındaki Hem de Yurtiçindeki Fuarlara Katılarak Son Kullanıcılara Sergileyeceğiz.

Mevcut sistemin Türkiye’deki talebi ve kullanım oranı nedir? Bu iş için sizde yatırım yaptınız sayılır. Sizin beklentileriniz ve hedefleriniz nelerdir?

Dr. Mustafa Koçak: Bu işi almamızdaki temel neden bu sektörde boji üretiminde deneyim kazanmak, Türkiye’de bu işin yapılabileceğini göstermekti. Karlılığı birinci plana koymayarak ve yerli bir firma olarak bu teknolojiyi ulusal firmamız olan TÜLOMSAŞ’a geliştirmemiz gerektiğini, Türkiye’de bu konuda uzman olan tek şirket haline gelmek ve bunun robotlu bir şekilde üretebiliyor olduğunu kanıtlamak için bu işe soyunduk. Bu konudaki çalışmamızı herkes duydu ve bu yönde taleplerin geleceğini öngörüyoruz. Çünkü raylı sistemler sektörü Türkiye’de hızla gelişiyor. Bu konuda bütün şirketlere hizmet verebileceğimize inanıyoruz.

Vagon bojisi ve lokomotif bojisine göre robotik kaynak tasarım ve üretim süreç dizaynı hazırlayabiliyoruz. Bu projede iki ayrı boji üretimi için programlama ve kaynaklı üretim tarzı öngördük. Örneğin dördüncü istasyonumuzu lokomotif bojisi kaynatmak için geliştirdik. Vagon bojisi üretimi için üç istasyonu dizayn ettik ama lokomotif bojisi üretimi için dördüncü istasyonumuzu geliştirdik.

15085-1 kalite standardı hakkında bilgi verir misiniz?

Dr. Mustafa Koçak: Avrupa Standardizasyon Komitesi tarafından
EN 15085 -1ve Türk standartlarına TS 15085-1 olarak geçen sertifika; raylı sistem araçları ve unsurlarının kaynak standartları ve otomasyon sürecinde üretim kalitesi gereklilikleri, tasarım, denetleme, test etme ve dökümantasyon süreçlerini ele alan kalite belgesidir.

Sistemi kullanılacak kişilere hangi eğitimleri verdiniz/vereceksiniz?

Dr. Mustafa Koçak: Burada en önemli konu robotlu sistemlerin önüne gelen parçaların, hassasiyeti konusunda çalışan ön hazırlayıcılara mutlaka eğitim verilmesi. Zamandan kazanmak istediğimiz için tasarlanan kaynak robotlu bir sistemde amacımıza ulaşabilmek için mutlaka parçanın öngörülen geometride ve boyutsal hassasiyette hazırlanması gerekir. Robota “çatılmış” olarak gelen parçalarda istenilen toleransların bulunması için ön hazırlayıcılara verilmesi gereken eğitimler çok önemlidir. İkinci eğitim konusu ise robotun kullanıcılarına ve operatörlerine eğitimlerin verilmesidir. Üçüncüsü de robot ile ilgili iş ve işçi güvenlik eğitimlerinin verilmesidir. Parçaların önceden hazırlanması için gereken eğitimler, kullanım sırasındaki eğitimler ve güvenlik eğitimi olarak üç farklı eğitim verilmesi gerekiyor. Elbette ki buna ek olarak tahribatsız muayene, kalite kontrol uzmanlarına da hangi muayene metodu ön görüldü ise o metodun da öğretilmesi gerekmektedir.

Gedik Döküm, Raylı Sistemlere Özel Parçalar Üretmek için Kaynaklı Sistem Hazırlıyor

Döküm şirketinizin de raylı sistemlere verdiği ürünler var mı?

Dr. Mustafa Koçak: Gedik Holding olarak bünyemizde Gedik Döküm fabrikamız var. Adapazarı’nda 2. OSB’de yeni bir fabrika kurduk. Otomatik hatlarla çalışan yeni kum döküm fabrikamızda çelikhane de bulunmaktadır ve boji parçaları üretebilmektedir. Gedik Döküm çalışmalarını halen 25.000 metrekarelik kapalı alanı olan bu fabrikada yürütmektedir. Bu fabrikamız için Avusturya’daki SIEMENS’ten onay aldık ve onlara lokomotifler için döküm parçası veriyoruz. Hassas döküm kısmımızda da yine Siemens’in istediği özel parçalarını da yapacağız. Özetle, demiryolu ve raylı taşıtlar sektörüne robotlu sistemler tasarlayan ve anahtar teslimi kurabilen, kaynak malzemeleri, çelik döküm ve hassas döküm parçaları veren bir şirketiz. Günümüzde “sistem çözümü” üretebilen ve bu yukarıda bahsettiğim kabiliyetleri gösteren çok az şirketlerden biriyiz diye düşünüyorum ve bundan gurur duyuyoruz. Bu sektördeki çalışmaları desteklemek için Gedik Üniversitesi ile gerek Mekatronik gerekse kaynak mühendisliği alanlarında ortak çalışmalar yapıyoruz.

Uluslar arası Kaynak Mühendisliği eğitim ve sertifikalandırma çalışmalarımızı Gedik Eğitim Vakfı (GEV) altında yapıyoruz ve bugüne kadar yaklaşık 600 Kaynak Mühendisi (IWE) yetiştirdik. Buna ek olarak 2014’ de “Robotik Kaynak Mühendislik Diploması” veren dünyada ilk merkezlerden biri olacağız. Bunun çalışmalarını ve hazırlıklarını bitirdik. Bu çalışmamızla da raylı sistemlerde vagon ve boji üretecek sektörlere yetişmiş eleman da sunacağız.

Dr. Mustafa KOÇAK kimdir?

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliğinden 1979 da mezun oldu.

Doktora derecesini University of Bath – İngiltere de 1982 yılında tamamlayan Dr. Mustafa Koçak doktora sonrası 1985 yılına kadar University of Liverpool da Malzeme bilimleri üzerine çalışmalar yaptı.

Kaynak Teknolojileri alanında kaynaklı yapılardaki microyapılar, yorgunluk, gerilme, kırılma ve çatlama prosedürleri üzerine uzmanlaştı.

200 den fazla bilimsel ve teknik yazı yayımlayan Dr. Mustafa Koçak, Welding 90, MIS-MATCH93, MIS MATCH 96, ASPOW, WEL-AIR, IDA, FITNET 2006, IIW AWST 2010, IIW AWST 2011 gibi Uluslararası konferansları organize etti.

ASPOW, JOTSUP ve FITNET gibi Kaynak Teknolojileri ve Kaynak Mekaniği üzerine pek çok Avrupa Araştırma Projesinin koordinasyonunu gerçekleştirdi.

SINTAP,IDA VE WEL-AIR gibi çeşitli Avrupa Projelerinde grup liderliği üstlendi.

1984 – 2009 yılları arası GKSS Araştırma Merkezinde Material Application Center yöneticisi ve araştırma grupları şefi olarak çalıştı.

Dr. Mustafa KOÇAK 2009 yılından bugüne GEDİK HOLDİNG CEO’su olarak görevine devam etmektedir.

Dr Mustafa Koçak, Aralık 2010 da Türk Kaynak Teknoloji Akademisi başkanı seçildi. GKSS Araştırma Merkezinde ki araştırma grubuyla Uluslar arası Kaynak Enstitüsü (IIW) Teknik komisyonu çalışmalarına pek çok katkılarda bulundu.

IIW da ki 20 yıllık çalışma sürecinin son 3 dönemi komisyona 10 ‘a başkanlık etti.

2012 yılında yayınlanan IIW-strateji kitapçığını hazırlayan iki kişiden biri olmuştur.

Haberin Kaynağı : RailwayTurkey Demiryolu Tedarikçileri Dergisi

03.01.2014