Prof. Dr. Ali Rıza Büyükuslu
Sürdürülebilir Kalkınma İçin Hümanist Devlet, Dijital Devlet ve Dijital Ekonomiye Geçmek Elzemdir
DİJİTALLEŞEN DÜNYADA EKONOMİK OLARAK VAR OLABİLMEK VE SOSYAL-TOPLUMSAL GELİŞİMİ SAĞLAYABİLMEK İÇİN AKILLI TEKNOLOJİLERİ ÜRETMEK VE AKILLI KAMU YÖNETİMİNE, AKILLI İŞLETMELERE, AKILLI KURUMLARA, AKILLI İNSANLARA SAHİP OLMAK STRATEJİK BİR TERCİHTİR.
Akıllı teknolojilerin ekonomiye, sosyal refah devletine, çevre dostu politikaların gelişimine ve kamucu-toplumcu evrensel ilerlemelere yapacağı katkılar çok büyüktür. Eğer her türlü teknolojiyi üretebilen ülkeler dünyayı yönetecek sözüne inanıyorsak. Akıllı teknolojilerin geliştirilmesi ve üretimi için bir ülkede ayrılan kamusal kaynaklar, bütçe ve yapılan yatırımlar bir stratejik tercihtir ve o ülkenin akıl ve gelişmişlik düzeyini belirleyecek bir numaralı kriterdir.
Elbette ki akıllı teknolojileri ve yapay zeka aplikasyonlarının her derde deva bir çözüm mekanizması gibi göstermek ve tanrısallaştırmak doğru olmayacaktır. Allahın yarattığı insanın mükemmel olmadığı ve hata yapabildiği gibi akıllı sistemlerinde mükemmel yaratıklar olmadığını baştan kabul etmek gerekir. Teknolojilerinde yetenek ve sınırlarının bilimin ve insanlığın aldığı mesafe ile sınırlı olduğunu ve buradaki temel felsefenin aklın ve bilimin yol göstericiliği ve referansı ile mesafe alan ülkelerin, kurumların ve insanların gerçek yaşamda ayakta kalacağı, ekonomik olarak büyüyeceği ve sosyal olarak da gelişeceğidir.
Akıllı sistemler ve akıllı insanların karşılıklı bir birini eğitme, geliştirme ve iş yapmaya dayalı bağımlılık ilişkisi insanlığın karşısına çıkacak her türlü güçlüğün ve mücadele alanlarını bertaraf edilmesinde doğrudan bir güven ortamı sağlayacaktır. Akılla yönetilen kurumlara olan toplumsal güven eşiği oldukça yüksektir. Yapay zeka veya diğer akıllı teknolojilerin desteği ile alınan en az hatalı kararları yorumlayacak, analiz edecek ve uygulayacak akıl ihtiyacı yeni eğitim, bilim alanlarının dolayısıyla yetkinlik ve yeteneklerin doğmasına neden olacak ve toplum daha fazla üst düzey nitelikte insan gücü talep edecektir. Nitelikli insan gücüne olan talep toplumun eğitim düzeyini de otomatikman yukarı çekeceği için akıllı tercihler yapabile akıllı toplumların gelişmiş ülkeler düzeyine ulaşması daha da kolaylaşacaktır.
Yapay zeka ve diğer akıllı teknolojilerin işbirliği ile çalışan bu ekonomik ve sosyal iş modelinde mühendisler, teknik yetkinlikler, dijital yetkinlik eğitimleri, dijital tıp eğitimi, medikal teknoloji, siber güvenlik, yazılım, IOT, büyük veri analizcileri gibi yeni meslek ve iş alanları ön plana çıkarken gerçek zaman içinde çalışan dijital medya, sosyal medya ve diğer tüm siber alan yaşam kodları ve toplumsal sosyal talepler dijital mecralara kayacak ve iş dünyasının ticari performansı fiziki üretim ve hizmet alanları dışında sanal bir dünyada şekillenmeye başlayacaktır.
Yapay zeka ile analitik karar alma becerileri güçlenen siyasi liderlerin ön plana çıkacağı bu yeni dünya düzeninde kişisel bilişim ve dijital yetkinliklerle donatılmış kamusal ve özel sektör yöneticileri klasik yöneticilerin işine ve gerekliliğine son verecektir. Akıllı toplum başlarında yüksek eğitimli ve sürekli öğrenen akıllı yöneticileri görmek isteyecektir. Akıllı teknolojiler örneğin, IOT’nin beraberinde getirdiği bilginin küresel bazda hızla paylaşımı, iyinin ve kötünün öğrenilmesinin an meselesi olması, doğru bilgiye ulaşma, akıllı toplumun yanlış veriye itibar etmemesi, şeffaf ve hesap verilen toplum modeline geçiş ive en önemlisi internetin özgürleştirici etkisi ile birlikte daha fazla hayal eden ve dolayısıyla inovatif veya yaratıcı düşünebilen topluma geçilebilecektir.